بەرزان حەمەسوور
زەنگێکی مەترسیداربۆڕۆژنامەنووسان.. پێویستە باس لە بابەتێکی نیگەرانکەری گەورە بکەین ،نیگەرانییەک کە خەریکە سنوورەکان تێدەپەڕێنێت و قسە لەگەڵ دڵی دیموکراسی و ئازادی ومافی مرۆڤ وکەرامەتی مرۆڤدا دەکات. کردەوە و قسە و باسەکانی ئەم دواییەی سەرۆک دۆناڵد ترەمپ، بەتایبەتی هێرشەکانی بۆ سەر دەزگا ئازادەکانی ڕۆژنامەگەری،تەنها هێرشێکی سیاسی نییە بۆسەر نەیارە دیموکراتەکان ،بەڵکو هێرشە بۆسەر جەوهەری خودی دیموکراسی .. هەوریکی تاریکی دروستکرد لەئاسمانی سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری و بنەماکانی مافەکانی مرۆڤ، نەک تەنها لە ئەمریکا بەڵکو لە سەرانسەری جیهان زەنگی ئاگادارکردنەوەی لێدا.
ئەمریکا لە مێژە چرای دیموکراسی بووە، نەتەوەیەک کە لەسەر پایەکانی ئازادی و دادپەروەری و سەروەری یاسا بنیات نراوە. بۆ ماوەی ٢٣٤ ساڵە دەستووری ئەمریکا وەک بەڵگەیەک لەسەر ئەم بەهایانە وەستاوە، جیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان و سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری و پاراستنی مافە بنەڕەتییەکان، لەوانەش ئازادی ڕۆژنامەگەری مسۆگەر دەکات.
بەڵام لەم دواییەدا شاهیدی لادانێکی پڕ لە کێشە بووین لەم بنەمایانە. قسەکردنە شەڕانگێزەکانی سەرۆک ترامپ لە دژی ڕۆژنامەنووسان و تایبەتمەندکردنی وەزارەتی داد وەک ئامرازێک بۆ تۆڵەسەندنەوەی کەسی و هێرشەکانی بۆ سەر نەیاران و ڕەخنەگرانی سیاسی، بناغەکانی ئەو ئایدیاڵە دیموکراسیانەی لەرزاندووە.
هەفتەی ڕابردوو لێدوانەکانی سەرۆک ترامپ سەبارەت بە دەزگاکانی ڕاگەیاندنی وەک سی ئێن ئێن و ئێم ئێس ئێن بی سی زۆر نیگەرانکەر بوو. بە ناونانی "گەندەڵ" و "نایاسایی" و تۆمەتبارکردنی بە باڵی سیاسی حیزبی دێموکرات، نەک هەر ئیعتباری ئەو دامەزراوانەی تێکدا بەڵکو هەڕەشەی لە خودی جەوهەری ئازادی ڕۆژنامەوانی کرد..
دەپرسین "ئایا بەرەنگاربوونەوەی پارتی دیموکراتەکان ،بۆتەهۆی بێزاربوونی سەرۆک ترامپ لەخودی دیموکراتی ؟ "
ئازادی ڕۆژنامەگەری ئیمتیاز نییە؛ بەردی بناغەی دیموکراسییە. ئەرکی ڕۆژنامەنووسە کە لێپرسینەوە لەدەسەڵات بکات و ڕاستگۆیانە بەرامبەر دەسەڵات قسە بکات و شەفافیەت و لێپرسینەوە مسۆگەر بکات. کاتێک سەرکردەیەک هێرش دەکاتە سەر ڕۆژنامەگەری، هێرش دەکاتە سەر خودی پەیکەری دیموکراسی خۆی.
جگە لەوەش، فەرمانی جێبەجێکاری سەرۆک ترامپ بۆ بچووککردنەوەی قەبارەی ئاژانسی ئەمریکی بۆ میدیای جیهانی (USAGM) کە سەرپەرشتی دەنگی ئەمریکا (دەنگی ئەمریکا) و ڕادیۆی ئەوروپای ئازاد و ئەلحورە دەکات، بە هەمان شێوە جێگەی نیگەرانییە. ئەم دامەزراوانە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پێشخستنی ڕۆژنامەگەری ئازاد و سەربەخۆ لە سەرانسەری جیهاندا. ئەمریکا بە تێکدانی کارو بەرنامەو ئۆپەراسیۆنەکانیان.
بۆئێمەی کوردیش مەترسی ئەوە دەکرێت کەئەم هەنگاوەی سەرۆک ترامپ پەیامێکی مەترسیدار بۆ ڕژێمە تاکڕەوەکان بنێرێت کە بێدەنگکردنی ڕۆژنامەگەری قبوڵکراوە..!
چیتر دەسەڵاتە تاکڕەوە سەربازیەخۆسەپێنەکەی ئەردۆگان دەرگایان بۆ ئاوەڵابێ ،سڵنەکەنەوە بێترس وبەئاشکرا بەربێتە گیانی کورد و نەیارەکانی..
ڕۆژی 19ی مارس، 27 ڕێکخراوی بەناوبانگی نێودەوڵەتی ڕاگەیەنراوێکی هاوبەشیان بڵاوکردەوە و داوای پاراستنی ڕۆژنامەنووسان و مافەکانیان کرد. ئەم لێدوانە وەک بیرخستنەوەیەکی توند کاردەکات کە هێرشەکان بۆ سەر ئازادی ڕۆژنامەگەری لە ئەمریکادا تەنها پرسێکی ناوخۆیی نین- کاریگەری جیهانییان هەیە.
کردار و قسە و باسەکانی سەرۆک ترامپ هەستێکی نائارامی-شەرمەزارکەی- لە نێوان هاوڕێ و هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە ناوچەجیاوازەکاندا دروستکردووە، بەتایبەتی ئەوانەی لە دامەزراوەکانی ئەمریکادا کاردەکەن. ئەو دیپلۆماتکارانەی کە لە مێژە بەرگریان لە ئازادی ڕۆژنامەگەری کردووە لە سەرانسەری جیهاندا، ئێستا خۆیان لە دۆخێکی نائاساییدا دەبیننەوە، لە خەباتدان بۆ ئاشتکردنەوەی ئەم بەهایانە لەگەڵ کردەوەکانی ئیدارەی ئەمریکا.
نابێت ڕێگە بدەین گوتاری شەڕانگێزانە دژی ڕۆژنامەنووسان ببێتە پراکتیکی ڕۆژانە. نابێت ڕێگە بدەین ببێتە هەڕەشەیەکی ڕاستەقینە بۆ سەر ئازادی ڕۆژنامەگەریدروستببێت ، مافێک کە زیاتر لە دوو سەدەیە لە دەستووری ئەمریکادا چەسپاوە.
ئەو تەحەددایانەی ئەمڕۆ ڕووبەڕوومان دەبنەوە، تێپەڕکراونین،داوامان لێدەکەن لە پابەندبوونمان بە بەها دیموکراسیەکان و بە سەروەری یاسا و بنەماکانی ئازادی و دادپەروەرییەوە پتەوتر بین.
با لەبیرمان بێت کە دیموکراسی دەستکەوتێکی سادەی دیاریکراو نییە؛ خەباتێکی بەردەوامە. پێویستی بە وریایی و بوێری و پابەندبوونێکی بێوچان بە ڕاستییەوە هەیە. ئەرکمان داوامان لێدەکات بەرگری لە ئازادی ڕۆژنامەگەری بکەین و سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری بپارێزین تا ماف و کەرامەتی هەموو تاکەکان بپارێزین.
بە وتەی تۆماس جێفرسۆن "نرخی ئازادی وریایی ئەبەدییە".
با وریا بین. با پێکەوە بوەستین لە بەرگریکردن لە دیموکراسی و ئازادی و مافەکانی مرۆڤ- نەک تەنها بۆ خۆمان، بەڵکو بۆ نەوەکانی داهاتوو.
