کۆمەڵگای مرۆڤایەتیی و ڤایرۆسی کۆڕۆنا

بابەتێک بۆ گفتوگۆ 
 


حەمید ئەبوبەکر بەدرخان

 


تێڕوانینەکانی من  دەربارەی کۆڤید 19 ( ڤایرۆسی کۆڕۆنا )
 و دەربارەی کۆمەڵگایی مرۆڤایەتیی  دوای کۆڤید نۆزدە 
- ئایا دوای کۆڤید نۆزدە ، ئایین نەکەوتۆتە ژێر پرسیار ، کاتێک کۆمەڵگای  مرۆڤایەتیی کەرەنتینکرا ؟

واتە خسترایە نێوان دوو دیوار ،ئاخنرایە نێو زیندانییەکی بە کۆمەڵ ...
 - ئایا پێشتر ئایین فریادڕەسێک نەبوو، بۆ  کۆمەڵگایی مرۆڤایەتیی- هەر بۆیە لە نێو تووشبوونی کۆمەڵگای مرۆڤایەتیی بەو ئافاتی فایرۆسە نەگریسە ! ئەو نهێنییەش  ئاشکرابوو کە هەرگیز ئایین  فریادڕەس نەبووە و نابێتە فریادڕەس ، چونکە لای ئاینزاکان هەمیشە ئایین بەو پێناسەدەکرا ، کە ئایین فریادڕەسە بۆ کۆمەڵگایی مرۆڤایەتیی ؟


لە گردبوونەوەیەکی گشتیی بەرفراواندا لە گریک لەگەڵ بیرمەند و فەیلەسوفی نێودار سوقراتی مەزن چەندین پرسیاریان ئاراستەکرد ، لەوانە :
 ٭ چ جیاوازییەک لە نێوان مردن و ژیان هەیە ؟
- ئەویش لە وەڵامدا گوتبووی ،  هیچ جیاوازی لە نێوان مردن و ژیان نییە  ...
هاوڵاتیانیش پێیانگوت :
بۆچی خۆت ناکوژی ؟ ئەویش پێیگوتن " 
من دەڵێم جیاوازی نییە لە نێوان مردن و ژیاندا، خۆ نەمگووتووە مردن خۆشترە ..."
بۆیە دەکرێت لە ڕێگای پەیوەندییەکان و کەلتور و سیستەمی پەروەردەو بەڕێوەبردن بۆ دادی کۆمەڵایەتیی ... دیاردەی کۆیلایەتیی و وابەستەبوون بە گەمژاندن و گەوجاندن و خەساندنی کۆمەڵگای مرۆڤایەتیی بنبڕبکرێت ...
هەر بۆیە سیستەمی ژیانکردن دوای پەتای کۆڤید نۆزدە کۆمەڵێک پرسیاری هێناکایەوە لەبەرامبەر شوناس و ئاین و کەلتور و زمانەوە  ...چونکە کاتێک کۆمەڵگای مرۆڤایەتیی کەرەنتینبوو، هەروەکو پێشتر ئاماژەم بۆ کردبوو ، مرۆڤایەتیی ئاخندرایە نێو زیندانییەکی گەورە ...لەبەر ئەوە مرۆڤ و مرۆڤایەتیی رووبەروی ئەو پرسیارە بوونەوە، کێ فریادڕەسە، بۆیە ئایین بوو بە درۆیەکی شاخدار بەسەر مرۆڤایەتیی (ئەوە ڕای خۆمە !) ...چونکە مزگەوت و کەنیسە و دێرەکان و ماڵی خودا لە سعودیە و ڤاتیکان و قودس هەموویان داخران ... زانست و بەتایبەتیی تەندروستیی و بەتایبەتیی دۆزینەوەی ڤاکسینێکی تایبەت بەو ڤایرۆسە تا رادەیەک بوو بە فریادڕەس ! دوای کۆڤید نۆزدەش گۆڕانکاری لە سیستەمی تەندروستیی لە ئەوڕوپاو بەریتانیا و ئەمریکای بۆ 150 ساڵی پێشتردا هات .
دنیای ئێستای سوسیال میدیاش ڕاماڵینی هەموو ئەو شتە باو و درۆو ئەفسانە و پریڤاتانەی هەبوو بوونە بلقی سەر ئاو و سەرجەمیان ئاشکرادەبن و ئاشکرابوون ...

کۆیلەبوون و وابەستەبوون بە گروپگەلی  ئایینی و حزبی و دیوەخانی ئاغاکان و میرەکان بە کۆتادێت. 
سەدان ساڵە لە ئەوڕوپا ئەخلاق پێش ئاینە، لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئاین پێش ئەخلاق و نەتەوەیە ... بۆیە وا چاوەڕوان دەکرێت لە ئایندەیەکی نزیک نەتەوە پێش ئاین و ئەخلاق بکەوێت، ئاماژەکانی پاش ڤایرۆسی کۆڕۆنا ئەو بۆچوونە دەسەلمێنێت .

هەربۆیە سروشت و ژینگە سەلمێنەری بۆچوونەکانمانن کاتێک ئاوەکانی دوورگەی ڤینیسیا لە ئیتاڵیا زۆر پیسببوون و دۆلفینەکان لەو ناوچانە نەمابوون، دوای کۆڕۆنا کاتێک ئاوی دوورگەکە پاکبوونەوە دۆڵفینەکان گەڕانەوە ...

کەواتە بۆ ماوەی ساڵێک مرۆڤ نەیتوانی ژینگە پیسبکات و سروشتیش جوان جوان باڵای دەکرد ...
لە کۆتاییدا دەڵێم ، ژیانی دوایی کۆڤید نۆزدە ، چیتر ژیان ناگەڕێتەوە بۆ پێش کۆڤید نۆزدە و ناشبێتەوە بەو ژیانەی ئەو کات.


٭حەمید بەدرخان ، سەرۆکی ئەکادیمیای بەدرخان بۆ توێژینەوەی ڕۆژنامەنووسی و کەلتور

 11/07/2024ئەڵمانیا