مامۆستا ئاڵا
مەترسی شاراوە، ڕووخساری نوێی داعش.. بەپۆشاکی هەیئة تەحریر شام وبە سپۆنسەری
هەرگیز ئایدۆلۆژیاودڕەندەیی گرووپی داعشی دێرین لەبیر ناچێت. ئەمڕۆ بە پۆشاکێکی نوێ و بە تاکتیکی فێڵبازانەتر گەڕاوەتەوە. ئەو گرووپە کە لە ساڵی ٢٠١٤ەوە بە خوێنڕشتنی ناوچەکەو جیهانی تیرۆر کردووە، واخۆی لە قاڵب داوەتەوە بۆ قەوارەیەک،گوایە کە بە ناو پەیوەندییان بە "ئۆپۆزیسیۆنی میانڕەو"ەوە هەیە، وەک هەیئەت تەحریر ئەلشام. سوود لە ڕووپۆشی سیاسی و ئەمنی ناوچەیی وەردەگرێت، بە پلەی یەکەم سپۆنسەری تورکیا لە ڕێگەی MIT (دەزگای هەواڵگری سەربازی)ەوە.
پێشهاتەکانی ئەم ماوەیەلەمەوبەر لە ناوچە کەنارییەکانی سوریا وئەمڕۆش سوەیداوە ڕووخساری ڕاستەقینەی ئەم گروپانە ئاشکرا دەکەن، کە بەداخەوە جۆرێک لە "شەرعیەتی نێودەوڵەتی"یان بەدەستهێناوە وەک بەشێک لە ڕێکخستنە سیاسییە کاتیەکان، لە کاتێکدا لەسەر زەوی پێشێلکاری ترسناک بەرامبەر بە هاوڵاتیانی مەدەنی ئەنجام دەدەن- لە عەلەوییەکانەوە دەست پێدەکات لە کەناراوەکانەوە، دەچنە سەر ئێزیدییەکان، و ئێستاش دروزەکان، کە لە مێژە بوونیان هەیە بە ئاشتیخوازی و بێلایەنی خۆیان لە ململانێدا ناسراون.
دووبارەبوونەوەی ڕەفتاری دڕندانەی ڕفاندن و کوشتن و زەلیلکردنی کەمینە ئایینیەکان ئەوە پشتڕاست دەکاتەوە کە ئایدۆلۆژیای داعش شکستی پێنەهاتووە. بەڵکو خۆی لە چوارچێوەی نوێدا بەرهەم هێناوەتەوە کە هەمان دیدگا دەشارێتەوە: وەدەرنانی ڕەها، پیرۆزکردنی توندوتیژی و دەرکردن وسڕینەوەی ئەوی دیکە. ئەم ئایدۆلۆژیایە پشت بە پێکهاتەیەکی قووڵی دەروونی دەبەستێت: لە چاویلکەیەکی دووانەیی توندڕەوەوە سەیری جیهان دەکات و "دوژمنایەتی " بە دیالۆگ ومرۆڤایەتی ڕەتدەکاتەوە و دڕندەییەکانیان جۆرەها پاساوی درۆیان بۆدەهێننەوە وەک ئامرازێکی ڕزگاربوون پاساوی بۆ دەهێننەوە.
ئەمڕۆ کاروانی جیهادیەکان بە ماتۆڕسکیل و بە ئۆتۆمبێلەوە دەسوڕێنەوە و بە شمشێر و دۆشکە چەکدارن و بە ناوی ئاینەوە توندوتیژیی ڕێوڕەسمی ئەنجام دەدەن کتومت ڕۆژیداگیرکردنی موسڵ بیرجیهان دەهێننەوە..و پاکتاوکردنی تائیفی هاوشێوەی جینۆساید ئەنجام دەدەن. جینۆسایدی ئێزیدییەکان لە شنگال و ئەمڕۆش بە هەمان شێوە جینۆسایدی دورزەکان لە سویدە دووبارە دەبێتەوە.
ڕۆژئاوا لە دۆخێکی ئینکاری ستراتیژیدا
سەرەڕای هۆشدارییە دووبارەکان، ڕۆژئاوا بەردەوامە لە وەڵامدانەوەی سەرلێشێواوانەی خۆی بۆ ئەم هەڕەشەیە، یان لەبەر بێئاگایی لە سروشتی گۆڕانکارییە جیهادییەکان یان بەهۆی کورتبینی سیاسییەوە کە ململانێکان بۆ بەرژەوەندییە دەستبەجێیەکان کورت دەکاتەوە. بەڵام مەترسییەکە تەنیا مەترسی لەسەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست نییە. ئەم گروپانە بەدوای فەتحی ڕاستەوخۆدا ناگەڕێن؛ ئامانجیان دڕاندنی کۆمەڵگا کراوەکانە لە ناوەوە: لە ڕێگەی تۆقاندن، دابەشبوون، قسەی ڕقاوی و درێژکردنەوەی کاریگەرییە ئایدیۆلۆژییەکانیان بۆ گۆڕەپانەکانی ئەوروپا و ئاسیا.
ئاگادارکردنەوەکە لەوێیە و وەڵامدانەوەکەش گومانێک ناهێڵێتەوە.
هەتا بڕیاردەرانی جیهانی واقیعی ئەم دزە جیهادییە نوێیە نەناسن، درەنگ یان زوو ناچار دەبن مامەڵە لەگەڵ واقیعێکی مەترسیدارتردا بکەن. هاوکێشەکە گۆڕاوە: داعش نەمردووە؛ گۆڕاوە، لە ژێر ناوی نوێدا پۆشراوە و بە لافیتە پارێزراوەکان کە "شەرعی" دەردەکەون.
