بەرزان حەمەسوور
لە تابلۆی دەوڵەمەند وباوەڕپێکراوی مێژووی دێرینی پڕسەروەری کوردا لەنیشتنەوەی کەشتیەکەی نوح لەسەرچیای ئارارات ودەستپێکردنەوەی ژیان لەسەرخاکی کوردستان وبڵاوبوونەوەی شارستانی دوای لافاوە مەزنەکە بۆ زەوی یەکانی دەوروبەر ... ئەم ڕاستیە سەلمێنراوە لە سێ کتێبی ئاینی پیرۆزدا. پاشان یەکەم شارستانی سۆمەری یەکەم یاسای پێکەوەژیانی کۆمەڵایەتی ودواتر ئیمپراتۆرەکانی مادوساسان .
ئەم مێژوووە چۆن فەوتێنران کران بەژێر لێوەوەو چەواشەکران ودزران ؟
بۆ لەم 700 ساڵەی دواییەداکوردستان بوو بە مەیانی جەنگی دوو زلهێزی شەرخوازی قاجار و عوسمانلی ! بۆ پاوانخوازی زۆرترین زەوی مەزرابۆتان زێدی کوردان ... !
لەگشت خاکی داگیرکراو وبەشکراوی کوردستانا بەدرێژایی ئەم 700 ساڵە تیشکی ئاگری خەباتی بەردەوام و پڕمەینەت لەناوچەجیاوازەکانی نیشتمانی کوردان هەڵ دەسێ وشەوق ئەداتەوە .. خەباتێک پڕچەرمەسەری بۆمانەوە کەهەموو سنوورەکانی ژیانی ئاسایی مرۆڤەکان تێدەپەڕێنێت و بە درێژایی هەشت تا دە لەنەوەکانی کۆرش وکەیخاسڕەو ودیاکۆی مادو ئەردەشیری ساسان وتادەگاتە سەلاح دین ومحەمەدعەلی ناچارکران ژینی ژێردەستەیی قبوڵ بکەن وفێری ژینی کەساسی سەرکزکردن ببن ..تەنها لەپێناو مانەوەوژیانی کولەمەرگی بردنەسەر..
لە وڕۆژەوە سەروەری کورد لەناوخورج کراو ماڵی کورد لەگانرا..!
ڤایرۆسی بەربڵاوی ترس وتۆقاندن ،گومان وهەستی دۆڕان وخۆبچوک کردنەوە و خۆبە کەم زانین پەلیکێشا بەسەرکوردانی ڕزگاربووی جەنگی دوو دەسەڵاتی خوێناوی قاجار وعوسمانی ، کوردانی ڕزگار بوو لەجەنگی سڕینەوەی تۆوی کورد لەشەپۆلی ئیسلام هەرلەزێدی باب وباپیرانی خۆیان کەوتنە ژێر دەسەڵاتی فەرمانڕەواکانی عەرەب،فرس پاشان تورک ..تادەهات جەنگی سڕینەوەی تۆوی کورد سەخت تروخوێناویتر دەبوو..
تەنها هەڵهاتن لە ئارەزووی دڕندانەی قاجار وعوسمانی وە هێنانی شەرە خوێناویەکانیان بۆ ناو ماڵی کورد هانا بردن بۆو بۆ کەژو کێوەکان، وەك تاکە پەناگا..لێرەوە زەهرێک خۆی دەڕژێنێتەناوخڕەتۆم وجەستەی کوردەوە. هێرشی ئەم ترسە نەهامەتییە فێڵبازە کە بە درێژایی سەدەکانی چەوساندنەوە و ژێردەستەیی کورد سەریهەڵدا سێبەرێکی تاریکی خستە سەر شوناسی کوردایەتی وگەرای ترس و نادڵنیایی بەخێو کرد و ڕۆحی زگماکی خۆڕاگری و سەربەرزی کوردانەی خنکاند...ئەم سیاسەتە دژی کورد لەجەنگی جیهانی یەکەم ودەرکەوتنی گەورە حاکمە خوێنمژەکانی ڕەزاشاو مستەفاکەمال بلەپێش چاوی ئەوروپاو ئەمریکاوە ،زۆر بێشەرمانە بەرگی جینوسایدی دژ بەکوردی پۆشی ..
ئەمڕۆ لە نێو ئەم تاریکییەدا، چرای نەوەکانی گڵۆبالیزم ئومێدی کورد دەچرکێت و بانگەوازێک بۆ کورد دەردەکات کەدەست بە گەشتێکی خۆدۆزینەوە و ڕزگاریبوون لە بێشوناسی بکات، باوەڕ بەخۆ بوون بە مێژوو بە ڕەوایی کێسی مرۆڤی کورد ،تا شانازیکردن بەکوردبوون بڕوێنێتەوە لەناخی ڕوخاوی کورد.فڕێدانی بەرگی کەساسی وکۆیلەیی وهاوڵاتی پلە نزم ودۆڕاو لەسەر زێدی شەش هەزارساڵەی خۆی .
ئەم سەفەرە، هەرچەندە پڕە لە بەرەنگاری ، بەڵام بەڵێنی ڕزگاربوون لە کۆت وزنجیرەکانی گومان وترس وژێردەستی و کەمتەرخەمی لەخۆدەگرێت، بانگهێشتی گشت کوردان دەکات بۆ وەرگرتنەوەی جێگەی شایستەی خۆی لە تابلۆی تێکۆشانی مرۆڤایەتیدا.
گەڕانەوەی هەستی خاوەن ماڵی وشانازی بەکوردبوون لەخێزانەوە دەستپێدەکات وبەردی بناغەی هەستی سەر بەماڵی کوردبوونی تیا دەچنرێ وگەشتە دەکات . کاتێ گۆڕانکاریی لەبیرکردنەوەی مرۆڤی کورد چەکەرە دەکات بەردی بناغەی پەروەردەی دروستی خێزان لەگەڵ شیری دایک لەناوخێزان لەهزری کۆرپەی کوردا دەچێنرێ وهەرلەخێزان ولەقوتابخانە لەگشت جومگەکانی کۆمەڵگای کوردی چەکەرە دەکات وئامادەو بەهێز دەبێ بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی جنۆکەکانی ناوەوەی خودی مرۆڤی کورد ..!
لەئامێزگرتنی پڕی باوەڕ بەخۆبوون سەرهەڵئەدات...
دژ بە میراتێکی بۆماوەیی چەپەڵ لەتۆقاندن وترساندن..
دژ بە کلتووری ترسنۆکی دەست بەکڵاوەکانەوە بگرە با نەیبات ..
دژبە بە پیرۆزکردنی زمانی داگیرکەروسووک ڕوانین لەزمانی دایک..
دژ بە گەورەیی وپیرۆزی هەموو شیعروگۆرانی وهونەروخوادن وجل وبەرگی داگیرکەر و لەیادکردن وبەچاوی سووک سەیرکردنی هەموو ئەمانە ی کورد ..!
ئاشنا بوون بەمێژووی ڕاست ودروستی کورد وخوێندنەوەو گێڕانەوەی بۆنەو بەسەرهات ولاپەڕە پرشنگدارەکانی مێژووی دزراومان لەدەمی نووسەرانی کورد نەک مێژووی چەواشەکراو وهەڵبەستراوی داگیرکەرانی بێمێژوو..!
گشت مافە زەوتکراوەکان بەخوێندنەوەو کۆڕوکۆبوونەوەولە ڕێگەی زانین و ڕۆشنگەرییەوە دەگەڕێنەوەبۆ خاوەنەکەی.
بەخوێندنەوەی سەرچاوە باوەڕپێکراوەکان تەمومژی لە سەر ڕەسەنی شوناسی نەتەوەی کورد ڕوون وئاشکرابکەین .بەڕاماڵینی چینەکانی تەپوتۆزلێنشتووی شەش سەدساڵ پلانی ستەمکاری ودڕندەیی دوژمنانی کوردوکوردستان هەڵبوەشێننیەوە، تا بەهێزتر و خۆڕاگرتر لە هەوڵەکانمان بۆ خۆدۆزینەوە سەرهەڵبدەن.
لەگەڵ ئەوەشدا ئەم سەفەرە بێ بەربەست نییە. کورد دەبێ ڕووبەڕووی ڕاستییە بەئازارەکان ببێتەوە و لەگەڵ ئاسەواری زەبر و زەنگی مێژووییدا خەبات بکات، ورە بانگهێشت بکات بۆ تەحەدای گێڕانەوەی مێژوی هەڵبەستراوی زاڵ و وەرگرتنەوەی هێزبۆ گێڕانەوەی میژووی خۆی لە سێبەری گومانی ناخی خۆی..!
لە کاتێکدا کورد ئەم ڕێگایە پەیدا دەکات و بەرەو خۆدۆزینەوە دەڕوات، پێویستە هەموومان پشتیوانی و هاودەنگی پێشکەش بکەین. پێویستە فەزای دیالۆگ و بیرکردنەوە دروست بکەین، کە کورد بتوانێت بە دوور لە حوکمدانی زاڵمانەی داگیرکەران پێشوەختە لەناسنامەی خۆی بکۆڵێتەوە. بە بەرزکردنەوەی بانگی پێکەوەژیان و چەسپاندنی ئەزموونەکانمان، دەوڵەمەندی و فرەکولتوری میرات وفەرهەنگی کوردی دووپات دەکەینەوە.
لە کۆتاییدا سەفەر بەرەو خۆدۆزینەوە تەنیا ئۆدیسەیەکی شەخسی نییە- هەوڵێکی دەستەجەمعییە کە کلیلی کردنەوەی تەواوی تواناکانی گەلی کوردی لە دەستدایە. کورد بە ئامێزگرتنی ناسنامەی خۆی بە شانازی و متمانەوە، دەتوانێت سنووری ترس وگومان و کەمتەرخەمی لەخۆیدا تێپەڕێنێت و داهاتوویەک دروست بکات کە بە هێز و خۆڕاگری و باوەڕێکی نەگۆڕ بە خود پێناسە دەکرێ.
