سلێمان مستەفا
ئارەش رەئیس نەژاد لەبەرایی کتێبی ، شای ئێران؛ کوردی عێراق و شیعەی لوبنان ١٩٥٨ – ١٩٧٩کە نامەی دکتۆراکەیەتی لەزانکۆی کالیفۆرنا لەسالی ٢٠١٧ دا ، رەئیس لە بەرایی کتێبەکەیدا دبێژێت (لەسەر ئیمە پێویستە لە ڕۆژ هەڵاتی کەناراوی دەریای سپی ناوەڕاستدا بجەنگین و بەر بە هەڕەشەکان بگرین ، تا ڕێگربین لەوەی خوێن لەسەر خاکی ئێران بڕژێ ) ئەم وتەیە هی کۆڵۆنێڵ موجتەبا پاشایی ، سەرۆکی دەزگای هەوڵگەری و ئاسایشی نەتەوەی ئێران (ساواک ) بوو لە ڕۆژهەڵاتی ناویندا ، هەنگاوی ئێران رێگا گرتن بوو لە پان عەرەبیزمی ساڵی ١٩٥٨ کە دەرنجامی کودەتاکەی عێراق سنوردار بکات ، لە هەمان کاتدا ڕاچاندنی پلانی سەوز بوو لە لوبنان ، لە رێگای ناردنی سەید موسا سەدر بۆ لوبنان ، ئەمە بەرایی کتێبەکەی رەئیس نەژادە ، کە بەرێز شەفیقی حاجی خدر وەرگێراوەتە سەر زمانی کوردی ، ماوەی ٦٥ ساڵە دەوڵەتی ئیران درێژە بە ستراتیجی پاشایی دەدات ، کە خۆی لە دروست کردنی هێزی نادەوڵەتی دەبێنێتەوە ، هێزی نادەوڵەتی ئەو هێزە چەکدارو سیاسیەیە کە لەناو دەوڵەتدا بونی هەیە و هێزەکە هاوشانی دەوڵەتە ، بە چەک و پارەو هێزی سیاسی و کۆمەڵایەتی خۆی دەکاتە دیفاکتۆی قبولکراو ، ئەرکی ئەم هێزە ئەنجامدانی شەری بە وەکالەتە ، هاوشێوەی ئێران و دەوڵەتانی داگیر کەری کوردستان بە شێوازی جیاجیا پەیرەویان لە هێزی نادەولەتی کردوە ، دەرنجامەکەی شەری غەزە و لوبنان لەگەڵ ئیسرائیل ، شەری میلیشیاکانی سەر بە تورکیا لەگەڵ حکومەتی دیمەشق و حکومەتی خۆسەر ، شەری هەندێ میلیشیای عێراق لەگەڵ هاوپەیمانان و ئیسرایل ، لە لایێکی تر دەوڵەتانی ناوچەکەش بە نافەرمی هاوکاری هێزی نادەوڵەتی دەکەن و دەست دەخەنە ناو بەرژەوەندی وڵاتان ، بەمەش بە ئاشکرا بنەماو پرانسیپەکانی سیستەمی سیاسی و یاسایی نێودەوڵەتی پێشەڵ دەکرێن و ئاسایشی نێودەوڵەتیش ڕووبەڕووی مەترسی گەورە بۆتەوە .
شاراوە نییە دەوڵەتی ( تورکیا ، عێراق ، سوریا ،ئێران ) ماوەی ١٠٠ ساڵە لەئاست چارەسەرکردنی پرسی کورد نکۆڵی دەکەن و یاری بەکات دەکەن ، بە بروای ئێمە کورد خالی لاوازی هەر چوار دەوڵەتەکەیە تا ئەمرۆ ، گەرچی کورد لە عێراقدا لەچوراچێوەی دەستوردا دان بەمافەکانی نراوە ، بەڵام تا ئەمرۆ پرسی خاک لەمادەیەکی دەستوردا پشتگوێخراوە و کورد متمانەی بۆ درستنەکراوە ، بەڵام ئەوە بەمانای ئەوەنییە کە کوردی باشور پێشەنگی پارچەکانی تر نییە، سەرەڕای بارودۆخی خرابی ناوخۆی.
شەری ئیسرائیل و ئێران ، شەری عەرەب ئیسرائیل ،شەری حەماس و ئیسرائیل ، شەری حزب وللە و ئیسرائیل ، شەری ئۆکراین وروسیا ، دەوری ئەکتەرانی هێزە نا دەوڵەتیەکان ، ململانێی تورکیا و ئیسرائیل ، هەموو ئەو هەرەشەو مەترسیانە لێرەو لەوێ بانگەوازی ئاشتی بۆ کورد دەکەن ،ئیسرائیل و تورکیا بەنمونە پەیامی جیا جیایان هەیە ، دوای ١٠٠ ساڵ دەڵێن سەرکردە نەتەوە پەرستەکانی تورکیا دەڵێن کورد برای ئێمەن ، بەڵام گەر بە کردەوە پرسی چارەسەری کورد نەخرێتە بواری چارەسەری بنەرەتی لە چوارچێوەی یاسا و دەستور ، ئەوا پرسەکە بەردەوام دەبێت و هەرەشە و نائارامی و لاوازبوون بەردەوام لەبەر دەرگای ئەو دەوڵەتانە دەبێت ، بەرێز ئەحمەد داود ئۆغڵۆ لەبەرامبەر مەترسی ئیسرائیل و مەترسیاکانی ئایندە بۆ رۆژ هەڵاتی ناوەراست ووتی دەبێت ( کوردو عەرەب و فارس و تورک ) لەسەر مێزێکی خڕ دابنیشن و کۆببنەوە ، ئیتر کاتی ئەوە هاتوە کەس نەخرێتە دەروەی بازنە ، دڵنیام دەبێت کورد ئامادەبێت بۆ ئەو گۆڕان و پێشهات و مەترسی و هەل و دەرفەتەکان ، بۆ ئەوەی نەبێتە بەردەباز ، بۆ ئەوەی شوێنی خۆی بگرێت لەسەر مێزی خڕی رۆژهەڵاتی ناوەراست کە ١٠٠ ساڵە خەباتی بێ وچانی بۆ دەکات ، کاتی یەکبوون و گفتوگۆی ناوخۆییە ، کاتی چارەسەری بنەرەتیە گەر لەناو چوار دەوڵەتیش بێت هەر کورد براوەیە ، خەباتی ئاشتی و خەباتی ڕەوای دۆزەکەی پێویستی بە متمانەی گەلە ، لەدەرنجامی هەرەشە و مەترسیاکانی جەنگ و گۆڕانی تێروانینی نوێ بۆ چەمکەکان ، دەکرێت بڵێین تا رادەیەک کلیلی رۆژ هەڵاتی ناوەڕاست وئاشتەوایی ناوچەکە لە چارەسەری دۆزی کوردا خۆی دەبینێتەوە ، ئەوە پرسیارێکی جدییە ، بۆیە چاوەڕوان دەکرێت ( تورک و فارس و عەرەب ) لە دوای پەیامی ئیسرائیل بۆ نەتەوەی کورد ، دان و ستاندنی زیاتر لەسەر پەیامی ئیسرائیل بکەن ، چارەسەرکردنی پرسی کورد خزمەتێکی گەورە دەکات لە هاتنە کایەی کەشێکی لەبارو گونجاو بۆ ئاشتی نێوان عەرەب و ئیسرائیل و سەقامگیری ڕۆژ هەڵاتی ناوەڕاست .
سەرچاوە : سپی میدیا