عەبدوڵا کەریم مەحمود
مستەفا کەمال ئەتاتورک ی سەرۆک کۆماری تورکیا، بە پاڵپشتی بەریتانیا وفەرەنسا ، پێش کۆنگرەی لۆزان، سیناریۆیەکیان بۆسڕینەوەی مافی چارە نووسی کورد دارشت بوو .
لە ٢٤/ ٧/ ١٩٢٣ ، لە کۆنگرەی لۆزان ،سیناریۆکەیان بە رۆڵی (حەسەن خەیری)* نمایش کرد ،ناوی کوردو مادەی (٦٢،٦٣.٦٤) ی سیڤەریان لە سەرنەخشە سڕییەوە.
لە ( ١٩٢٣) تا( ٢٠٢٤) ئەوە (١٠١) ساڵە ، کورد ، لە (باکوور و رۆژئاواو باشوور و رۆژهەڵات ) ی کوردستان ، لە لایەن دەوڵەتی ( تورکیا ،سوریا ،عێراق ،ئێران ) ، بە چەکی کۆمپانیای زلهیزەکانی جیهان ، جینۆساید دەکرێت .
نیشتمانەکەیان نوقمی ئاگرو ئاسن و قوروقشم وفسۆرو تێزاب و ژەهری کیمیایی دەکەن .
.سوپای عێراق بە فەرمانی سەدام حسین ،لە ٢/٨/١٩٩٠کوێتی داگیری کرد، بە بڕیاری ئەنجومەنی ئاسایش ، هێزەکانی ئەمەریکاو ( ٣٤) وڵاتی هاوپەیمان ، سوپای عیراقیان لە کوێت بە تێک شکاوی دەرکرد.
١٠١ساڵە ،(تورکیاو سوریاو عێراق و ئێران) ،چەند ناکۆک بن ،بۆ جینۆسایدی کورد ،خاوەنی یەک ستراتیژن .
سەرکردەی حیزبە سیاسیەکانی کوردستان ، ئەوە (١٠١) ساڵە ناکۆکن ویەکتریی قبوڵ ناکەن و یەکتریی دەسڕنەوە ، بۆ لەناوبردنی یەکتریی دەبن بە حەسەن خەیری.
سوپای تورکیا لە ١٩٩٢ تا ئێستا، ئەوە٣٢ساڵە ، سەروەری خاکی عێراق و هەرێم پێشێل دەکات ، ٧٠ سەربازگەو بنکەی سەربازی و میتی تورکی لە ناوچە ستراتیژییەکانی سنوورو ناو خاکی باشووری کوردستان، بە بیانووی هێرش بۆسەر پارتی کرێکارانی کوردستان داناوە .
سوپای تورکیا بە ٣٠٠تانک و زرێپۆش و ١٥هەزار سەربازەوە،چەند سەربازگەیەکی تریان داناوە .
لە ٤/٧/٢٠٢٤ ئەو تانک و زرێپۆشانەی سوپای تورکیا لە رێگەی ناحیەی بامەرنی و قەزای ئامێدی یەوە گەیشونەتەناو گوندی( سەرگەلی) ،قەزای ئامێدی ،سەربازگەی نوێ یان لەوێ داناوە.
بە فرۆکەی بێ فڕۆکەوان و بە فڕۆکەی جەنگی گوند و رەزو باخ ئەو گوندانە بۆردومان و خاپوور دەکەن و خەڵکی ئەو گوندانە ئاوارە دەکەن .
لەم دیمەنە تراژیدیایانە دا ، چەند دیمەنێکی شەرمەزاری و ئیزدیواجی و دووفاقی دەبینین .
دیمەنی یەکەم :
تەیب رەجەب ئەردۆغان ، دوای ١٠١ساڵ .بە هەمان سیناریۆی مستەفا کەمال و زلهێزەکانی دنیا ، دژبە کورد ،بە پاڵپشتی دەوڵەتی (تورکیا و سوریاو عیراق و ئێران و حەسەن خەیرییەکانی کورد ،جارێکی تر
لۆزانێکی تر ،دووبارە دەکاتەوە.
دیمەنی دووەم:
(تورکیا ،سوریا،عیراق، ئیران)و زلهێزەکان ،خاوەنی یەک ستراتیژن بۆ جینۆسایدی کوردو خاپوورکردنی نیشتمان ،بەڵام سەرکردەکانی کورد دەبن بە پاشکۆ وسێبەری داگیرکەران ، رۆڵی سیناریۆکەی حەسەن خەیری نمایش دەکەنەوە.
دیمەنی سێیەم :
سوپای عێراق کوێتی داگیرکرد ،بە بڕیاری ئەنجومەنی ئاسایش، بەهێزی ئەمەریکاو وڵاتانی هاوپەیمان سوپاکەی سەدامیان تارو مارکردو تێکیان شکان و لە کوێت دەریان پەراند .
بەڵام ئەنجومەنی ئاسایش بەرامبەرسوپای داگیرکەری تورکیا و جینۆسایدی کورد، بێ دەنگە، هیچ هەڵوێستێکیان نییە.
ئەم بێ دەنگیەی ئەنجومەنی ئاسایش و دەوڵەتی عێراق و حکومەتی هەرێم و حیزبە سیاسییەکانی کوردستان وخیانەتی حەسەن خەیرییەکان ،دەیان پرسیاری بێ وەڵام دروست دەکات؟
عەبدوڵلا کەریم مەحمود
* مستەفا کەمال ئەتاتوک ،(حەسەن خەیری) کوردی شاری دەرسیمی، ،لە سیناریۆیەکدا ، وەک ئەکتەرێک بەکارهێنا ، بواری بە حەسەن خەیری دا ، لە ناو هۆڵی پەرلەمان ،بە جلی کوردیەوەهاوار بکات:
-کوردەکان نایانەوێت جیا ببنەوە،
ئەتاتورک پێ ی وت، تەلەگرافێک بۆ لۆزان بکەو ئەو رستەیە بڵێرەوە ، .کۆنگرەش لەسەر قسەکانی (حەسەن خەیری ) رێکەوتن نامەی لۆزانیان ئیمزاکرد .
دوای ماوەیەک بە فەرمانی ئەتاتورک حەسەن خەیری یان دا بە دادگای(ئیسدتقلال ).
خەیری وتی : -من بۆیە وام وتوە بۆ ئەوەی کورد نەبێت بە خاوەنی دەوڵەت .
پێیان وت :-تۆ دەستووت پێشێل کردوە ، بەجلی کوردییەوە ،چویتە تە ناو هۆڵی پەرلەمان .
دادگا حوکی ئیعدامی دا ، بەڵام خەیریی لە وەسێتەکەی دا وتی :
-لە شوێنێک بە خاکم بسپێرن ، هەرکوردێک بەلای قەبرەکەما تێپەری تفێکم لێ بکات.
/ حەسەن خەیری و رێکەوتن نامەی لۆزانی ٢٠٢٤، کوردیپیدیا.،
سەرچاوە : سپیمیدیا
