دیالۆگی نیشتمان ..
ئایا بەڕاستی دیمەنی سیاسی ئەوروپا قۆناغێکی گۆڕانکاری بەرچاوی بەسەردا دێت..؟
بزووتنەوە پۆپۆلیستییەکان کە بانگەشە بۆ فۆکۆسی نیشتمانی بەهێزتر دەکەن، لە چەند وڵاتێکدا خەریکن وهیزی کێشکردنیان بەدەستهێناوە. لە کاتێکدا ئەم بزووتنەوەیانە پرسیاری گرنگ سەبارەت بە داهاتووی یەکگرتنی ئەوروپا دەوروژێنن، بەڵام تێگەیشتن لەو نیگەرانییە بنەڕەتیانەی کە دەیانباتە پێشەوە زۆر گرنگە.
تێگەیشتن لە نیگەرانییەکانی زۆرێک لە هاووڵاتیانی ڕەسەنی ئەوروپا لە ڕووی ئابوورییەوە بە جێهێشتنی جیهانگیری وەک چارەسەرێک دەبینن کاتێ هەست بە لەدەستدانی ناسنامەی کولتووری دەکەن بەهۆی گۆڕانکاری خێراکانەوە.. ئەوان تامەزرۆی دەنگێکی نیشتمانی بەهێزترن لەناو یەکێتی ئەوروپا و گرنگیدانێکی نوێ بە چارەسەرکردنی ئەولەویەتەکانی ناوخۆ. ئەم نیگەرانیانە شایەنی ئەوەن کە بە شێوەیەکی بنیاتنەر گوێیان لێ بگیرێت و چارەسەر بکرێن !
دیدێکی نوێ بۆ ئەوروپا ی ئەمڕۆ ئەوەیە کەسەرکردەکانی ئەوروپا پێویستیان بە دروستکردنی دیدێکی نوێ بۆ کیشوەرەکە هەیە کە دان بە بەهای ناسنامەی نەتەوەیی و سوودەکانی هاوکاریدا بنێت. ئەم دیدە پێویستە جەخت لەوە بکاتەوەکە خۆشگوزەرانی هاوبەش ودڵنیابوون لەوەی کە جیهانگیری کار بۆ هەموو هاووڵاتیانی ئەوروپی دەکات، بەرەوپێشبردنی دەرفەتی ئابووری بۆ هەموو ناوچەکان.
کۆمەڵگە بەهێزەکان فرەتر وەبەرهێنان لە پەروەردە، چاودێری تەندروستی و بەرنامە کۆمەڵایەتییەکان کە هەستکردن بە سەربەخۆیی و ئاسایش لەناو هەر نەتەوەیەکدا پەروەردە دەکەن.
یەکگرتنی ڕێزداریان هاوسەنگکردنی بەرژەوەندییە نیشتمانییەکان و هاوکارییەکانی یەکێتی ئەوروپا، ڕێگەدان بە دەنگێکی بەهێزی ئەوروپی لەسەر شانۆی جیهانی لە هەمان کاتدا ڕێزگرتن لە سەروەری نیشتمانی.
بەشداریکردن لە گفتوگۆی حیزبە سیاسییە کلاسیکییەکان دەبێ گفتوگۆی کراوە و ڕاستگۆیانەیان لەگەڵ هاووڵاتیانیان هەبێت. پێویستە چارەسەرێک پەرەپێبدەن کە نیگەرانییەکان سەبارەت بە نائەمنی ئابووری و گۆڕانکاری کولتووری و ناسنامەی نەتەوەیی بە شێوەیەکی گشتگیر پەرەپێبدات کە هەستکردن بە ناسنامەی هاوبەشی ئەوروپی بەرەوپێش ببات.
بنیاتنانی داهاتوویەکی گەشاوەتروداهاتووی ئەوروپا پەیوەستە بە دۆزینەوەی خاڵە هاوبەشەکانەوە. بە کارکردنی پێکەوەیی و گرتنەبەری ڕێبازێکی گشتگیرتر، سەرکردەکانی ئەوروپا دەتوانن بە تەحەددیاتی سەدەی بیست و یەکەمدا بڕۆن و داهاتوویەکی خۆشگوزەران و یەکگرتوو بنیات بنێن.
دەنگێکی ژیرانە تر بۆئارامکردنەوەی زاراوە هەوکراوەکان ، زاراوەی وەک "بەرەی ڕاست" و "ئەوروپای بچووکتر" وگۆڕینی بە زاراوەی بێلایەنتر وەک "پۆپۆلیزم" و "فۆکۆسی نەتەوەیی بەهێزتر" .
گرنگیدان بە چارەسەرەکان لەجەختکردنەوە و ڕۆچوونە ناو لافاوی کێشەکانەوە گۆڕا بۆ پێشنیارکردنی چارەسەر و بنیاتنانی داهاتوویەکی باشتروپەنابردنە بەرتۆنی ڕێزداری زمانێ کە زیاتر ڕێز لە هەموو لایەنەکانی مەسەلەکە دەگرێت.
بەشداری دیالۆگی هەموان و پێداچوونەوە بەئامانجی بەرەوپێشبردنی تێگەیشتن و هاندانی گفتوگۆی بنیاتنەر سەبارەت بە داهاتووی ئەوروپا.