دیالۆگی نیشتمان ..
لە چەند مانگی ڕابردوودا، پەرەسەندنێکی نائارامکەری توندوتیژی باشووری کوردستانی گرتووەتەوە و سوپای تورکیا ئۆپەراسیۆنەکانی لە پارێزگای دهۆک چڕتر کردووەتەوە. ئەم دەستدرێژییە نوێیە خەڵکی مەدەنی کردووەتە ئامانج، و دانیشتوانی ئاوارە کردووە، و ناوچەکەی ناسەقامگیرتر کردووە.
وەڵامنەدانەوەو بێدەنگی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی شکستێکی سیاسییە و بیرهێنانەوەی توند و تۆڵە بۆ دەسەڵات و بەرپرسیارێتی میدیا لە لێپرسینەوە لەدەستدرێژکاران و داڕشتنی ڕای گشتی.
نەخشێکی ناسەقامگیری لەشکرکێشیەکانی تورکیا بۆ باشووری کوردستان چیتر ڕووداوی گۆشەگیر نین. بەڵکو بەشێکن لە ستراتیژێکی پێشترداڕێژراو بە ئامانجی لاوازکردن و کۆنترۆڵکردنی ناوچە کوردنشینەکان. ئەمەش ڕەنگدانەوەی نەخشێکی فراوانترە کە لە ڕۆژئاوای کوردستان (عەفرین) بەدی دەکرێت، کە هەوڵی سیستماتیکی جەنەڕاڵەکانی تورکە بۆ سڕینەوەی ناسنامەی کورد و گۆڕینی پێکهاتەی دیمۆگرافی دراوەو تائەمڕۆش بەشێوازی جۆراوجۆر ئەدرێ.
ئۆپراسیۆنەکانی ئێستای دهۆک بریتین لە هێرشی ئاسمانی و هێرشی زەمینی و ئاوارەبوونی خەڵکی بێتاوان، ئەمەش قەیرانێکی مرۆیی پەرەسەندوو دروست دەکات کە تاڕادەیەکی زۆر بە بێ ڕاپۆرتکردن ماوەتەوە.
شکستێکی سەرکردایەتی کورد نەبوونی وەڵامێکی توند لەلایەن دەسەڵاتدارانی باشووری کوردستان و حکومەتی عێراقەوە جێگەی نیگەرانییەکی قووڵە. جا چ بە هۆی فشاری سیاسی، پشتبەستنی ئابووری،بازرگانی هاوبەش یان هۆکاری دیکە، ئەم بێکردەوەیە تورکیا بوێری ئەوە دەدات کە بەبێ کۆنترۆڵ بەردەوام بێت لە سیاسەتە شەڕانگێزەکانی.وە باجی سەرەکی هاوڵاتی کورد ئەیدا..
وڵاتانی دراوسێ و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، کە زۆرجار خێرا ئیدانەکردنی کردەوەکانی تری دەستدرێژیکارانە، تاڕادەیەکی زۆر پاسیڤ ماونەتەوە، ئەمەش زیاتر تەماحە فراوانخوازییەکانی تورکیای پڕتوانا وبێترس کردووە.
ئەم بێدەنگییە، لە دەرەوەی مانۆڕی جیۆپۆلەتیکی، نوێنەرایەتی شکستێکی قووڵی ئەخلاقی دەکات. بنەماکانی سەروەری و چارەی خۆنووسین بە ئاشکرا پێشێل دەکرێن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا وەڵامدانەوەی جیهانی بە شێوەیەکی خەمناک ناتەواو بووە.
ئەم قبوڵکردنە بێدەنگە لەلایەن دامەزراوە و زلهێزە نێودەوڵەتییەکان، خودی بناغەکانی مافی مرۆڤ و یاسای نێودەوڵەتی لاواز دەکات.
ڕۆڵی گرنگی میدیا: داڕشتنی گوتاری گشتی و گالڤانیزەکردنی کردار
میدیا لە داڕشتنی ڕای گشتی و کاریگەری لەسەر بڕیارەکانی سیاسەتدا گرینگە. به ڵام نه بوونی ڕوماڵی هه مه لایه نه له ئێستادا له باره ی بارودۆخی باشووری کوردستان، بۆشایی به ڕچاو له به ڕپرسیاریه تی میدیایی ده ڕده خات.
چیرۆکی ئەو کەسانەی کە زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە بەهۆی دەستدرێژیی تورکیاوە - خێزانە دڕاوەکان، منداڵە هەتیوەکان و کۆمەڵگە پەرتەوازەکان - ناگاتە مانشێتی ڕۆژنامەکان. ئەم نەبوونی ڕووماڵکردنە نەزانی و بێباکی بەردەوام دەکات، ڕێگە بە داگیرکارییەکە دەدات بەبێ لێکۆڵینەوە و دژایەتییەکی بەرچاوی گشتی بەردەوام بێت.
بەڵام کاتێک دەزگاکانی ڕاگەیاندن سەرنجیان لەسەر ئەم پرسانە بێت، ئەوا دەسەڵاتی ئەوەیان هەیە کە بیروڕای گشتی هان بدەن و سەرکردە سیاسییەکان ناچار بکەن کە هەنگاو بنێن. نموونە مێژووییەکان نیشان دەدەن کە سەرنجی بەردەوامی میدیاکان دەتوانێت ببێتە هۆی دەستێوەردانی نێودەوڵەتی و زیادبوونی فشاری دیپلۆماسی و هاوکاری مرۆیی گرنگ.
بۆیە ڕۆژنامەنووسان و سەرنوسەر و ڕێکخراوەکانی ڕاگەیاندن بەرپرسیارێتییەکی ڕەخنەگرانەیان لە ئەستۆدایە کە ڕووماڵی قووڵ و هەستیارانەی تورکیا لە باشووری کوردستان لە پێشینەی کارەکانی تورکیا دابنێن و ئەو بابەتانە بخەنە پێشەوەی سەرنجی جیهانی.
ەردەوامبوونی توندوتیژی: تێچووی پشتگوێخستنی میدیا
پشتگوێخستنی میدیای سەرەکی تەنیا چاودێرییەکی ڕۆژنامەوانی نییە؛ هۆکارێکە کە بەشدارە لە بەردەوامبوونی توندوتیژی و نادادپەروەری. میدیاکان بە شکستهێنان لە تیشک خستنە سەر دڕندەییەکانی بەردەوامی باشووری کوردستان، بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ پشتگیری لە دەستدرێژکاران دەکەن بە ڕێگەدان بە کردەوەکانیان بێ چەواشەکاری.
ئەم گرنگینەدانە نەک هەر زەحمەتی گەلی کورد تێکدەدات بەڵکو متمانە بە دامەزراوە میدیاییەکان دەشێوێنێت، کە بڕیارە وەک چاودێرێک بۆ دیموکراسی و مافەکانی مرۆڤ خزمەت بکەن.
بانگەوازێک بۆ بە کردەوە گەورەکردنی دەنگەکان و داوای لێپرسینەوە
لەو هێزو دەوڵەتانی بەرپرسیارن بەرامبەر ئەم دۆخە بەپەلەیەی باشووری کوردستان، زۆر گرنگە دان بەو ڕۆڵەدا بنێین کە هەریەکەمان دەتوانین بیگێڕین.
پێویستە ئەمڕۆ کاراکتەرە پیشەییەکانی میدیا ی کوردستانی وجیهانی بەهێز بوەستن و پابەند بن بە ڕووماڵکردنی ئەم پرسە گرنگانە بەو قووڵی و هەستیارییەی کە شایەنیەتی. کۆمەڵگەی جیهانی دەبێت داوای لێپرسینەوە لە هەردوو سەرکردەکانمان و ئەو دامەزراوانە بکات کە گوتاری گشتی بێدەنگ دەکەن .
پێویستە گشتمان وەک ڕۆژنامەنووسی ئازد دەنگی ئەو کەسە سڤیلانە بگەێنین بەڕای گشتی جیهان کە ئەمڕۆ لە باشووری کوردستان لەژێر داگیرکاریدا ئازار دەچێژن، هەروەها دەبێت تەحەدای ملکەچی و ڕازیبوون و هاوبەشی سەرۆک حکومەتەکانمان و دەزگاکانی ڕاگەیاندنە گوماناویەکانیان بکەین.. کەلەبەرامبەر ئەم ملهوری وبیباکییەی رەگەزپەرستی جەنەراڵەکانی تورک بیدەنگن..
تەنیا لە ڕێگەی داکۆکیکردنێکی بەردەوام و ئاگادارانە و بە ویژدانەوە دەتوانین هیوای ئەوەمان هەبێت کە گۆڕانکاری دروست بکەین و دادپەروەری بۆ گەلی کورد بەدی بهێنین.
پەرەسەندنی قەیرانەکان لە باشووری کوردستان نادادپەروەرییەکی گەورەیە و داوای گرنگیدانی دەستبەجێ وهەڵوێستی مرۆڤانەی بەردەوام دەکات. بێدەنگی دەسەڵاتدارانی هەرێم و حکومەتی عێراق و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی شکستی هەردوو بەرپرسیارێتی ئەخلاقی و سیاسییە.
میدیای ئازاد ، وەک ئامرازێکی بەهێز بۆ داڕشتنی بیروڕای گشتی و کاریگەری لەسەر سیاسەت، پێویستە هەنگاو بنێت و ئەرکی خۆی بۆ ئاگادارکردنەوە و کۆکردنەوەی کۆمەڵگەی جیهانی لە دژی ئەم داگیرکارییە جێبەجێ بکات. کاتی پاسیڤیەت تێپەڕی..
ئێستا کاتی کردەوەی بەپەلەیە.
