دیالۆگی نیشتمان ..
سەرەڕای ئەم دۆخە نالەبارو شێواو ناڕوونیەی ئەمڕۆی هەرێمی کوردستان ،سەرەڕای ئەم گشت فشارە دەرەکیەی داگیرکەران ،فشارێکی نەشیاو لەجۆرێکی نوێ لەلایەن سەرۆکی حکومەتی هەرێمەوەدەکرێتە سەرمووچەخۆران وخانەنشینان لەهاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان ، فشارێک بە شێوازێکی سەیر کاردانەوەی هەیەوباس دەکرێت ،ئەمکارە نایاساییە وناڕوونە پەیوەندی بە شێلگیری مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستانەوە هەیە،کەبەئاشکرا ئەم پێداگرییە لە ڕۆژنامەو دەزگاکانی سەر بەپارتەکەی پەیتاپەیتا چەندبارەدەکرێتەوەو کردویەتی بەمەرجی ڕێککەوتنەکانی لەگەڵ بەغداد ! سەیرتریش ئەوەیە کەوەک بازرگانێک فشار دەخەنە سەر هاووڵاتیان بۆ کردنەوەی هەژماری بانکی،بەبێ ئەوەی خاڵەکانی گرێبەستی ئەم هەژماری بانکیە بۆ هاوڵاتیان بخوێنرێتەوە وشیبکرێتەوە ! ئەم فشارە زەقە نایاساییە چەند نیگەرانییەکی ئەگەری دەوروژێنێت..
مەترسییە یاساییەکان:
ئەگەر فشار بخرێتە سەر هاوڵاتیان بۆ کردنەوەی هەژماری بانکی بەبێ ئەوەی بە تەواوی لە مەرج و ڕێساکان تێبگەن ..
1- ڕەنگە بەبێ ئاگاداری خۆیان بخەنە بەر بەرپرسیارێتی یاسایی.
2- دەتوانێت کرێی مانگانەی شاراوە لەبەشداربوو وەربگیرێت .
3- پابەندبوونە ئاشکرا نەکراوەکانی ناوگرێبەستەکە ، یان بڕگەیەک لەخۆبگرێت کە دەتوانێت ببێتە هۆی سزای دارایی.
مەترسییە داراییەکان:
کردنەوەی ئەژماری بانکی لە ژێر فشاردا ڕەنگە ببێتە هۆی ئیستغلالکردنی دارایی. مەرجەکانی ڕێکەوتنەکە لەوانەیە کرێی بەرز، ڕێژەی سوودی نالەبار، یان زیانەکانی تری دارایی لەخۆ بگرێت کە ئێستا دیار نین.
نیگەرانییەکانی پاراستنی نهێنی:
لەوانەیە پێویست بێت هاوڵاتیان زانیاری کەسی و دارایی پێشکەش بکەن کە دەکرێت خراپ بەکاربهێنرێن. ئەمە بە تایبەتی جێگەی نیگەرانییە ئەگەر بانکێ پابەند نەبێت بە ستانداردە توندەکانی پاراستنی زانیاری و پاراستنی نهێنی.
کاریگەرییە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکان:
بە لەبەرچاوگرتنی کاریگەری فشارە سیاسیەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان و مەسرور بارزانی، دەکرێت مەترسی خراپ بەکارهێنانی زانیارییە بانکییەکان بۆ مەبەستی سیاسی هەبێت. ئەمەش لەوانەیە چاودێریکردن یان کۆنترۆڵکردنی مامەڵە داراییەکان لەخۆبگرێت بۆ ئەوەی کاریگەری لەسەر تاکی هاوڵاتی هەبێت.
شەفافیەت و متمانە:
نەبوونی شەفافیەت لە پڕۆسەی ڕێککەوتنەکە، متمانەی نێوان حکومەت و هاوڵاتیان تێکدەدات. ئەمەش دەتوانێت ببێتە هۆی ناسەقامگیرییەکی کۆمەڵایەتی و سیاسی فراوانتر، چونکە ڕەنگە هاوڵاتیان هەست بکەن مافەکانیان پێشێل دەکرێت.
ڕاسپاردەکان بۆ هاووڵاتیان
داوای ئامۆژگاری یاسایی بکرێت : پێش کردنەوەی هەرهەژمارێکی بانکی یان واژۆکردنی هەر ڕێکەوتنێکی دارایی، زۆر گرنگە داوای ئامۆژگاری یاسایی سەربەخۆ بکرێت وەگشت بەندەکانی گرێبەستەکە بخوێنرێتەوەوڕوونبکرێنەوە بۆ ئەوەی بە تەواوی لە مەرجەکان و کاریگەرییە ئەگەرییەکان تێبگەن
داواکاری شەفافیەت: پێویستە هاوڵاتیان داوای ئاشکراکردنی تەواوی مەرج و ڕێساکانی پەیوەست بە کردنەوەی هەژماری بانکی بکەن. ئەمەش تێگەیشتن لە هەر کرێیەک، پابەندبوونێک و چۆنیەتی بەکارهێنانی زانیارییە کەسییەکان دەگرێتەوە.
ڕاپۆرتی زۆرەملێ: ئەگەر تاکەکان هەستیان کرد کە ناچار دەکرێن ئەژمێری بانکی بکەنەوە، پێویستە ئەمە ڕاپۆرت بکەن بۆ دەزگاکانی چاودێری سەربەخۆ، ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ، یان لایەنە نێودەوڵەتییەکان کە دەتوانن پشتگیری پێشکەش بکەن.
پشتگیری کۆمەڵگا: پەیوەندی لەگەڵ سەرکردەکانی کۆمەڵگا، ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و هاوڵاتیانی تر بکرێت بۆ ئەوەی بەکۆمەڵ چارەسەری فشارەکان بکەن و بەدوای چارەسەری بەکۆمەڵدا بگەڕێن بۆ پاراستنی مافەکانی تاکی هاوڵاتیانی کورد لەهەرێمی کوردستان .
سەرنجی نێودەوڵەتی: هێنانی سەرنجی جیهانی بۆ دۆخەکە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ فشارخستنە سەر دەسەڵات بۆ دڵنیابوون لەوەی مافی هاووڵاتیان پارێزراو بێت و ڕێککەوتنەکان دادپەروەرانە و شەفاف بن.
بە گرتنەبەری ئەم هەنگاوانە، هاووڵاتیان دەتوانن باشتر خۆیان لە مەترسییە یاسایی و داراییە ئەگەرییەکان بپارێزن و لە بەرامبەر فشارە سیاسییەکاندا مافەکانیان بپارێزن.
