ئەم كتێبە بە یەكێك لەو كتێبە ناوازانە دادەنرێت كە بابەتی گرنگ چارەسەر دەكات كە بەزمانی عەرەبی لە بارەی بیرمەندێكی گەورە نووسراوەتەوە كە تاكوو ئەمڕۆمان دەیان توێژینەوە و بابەتی گرنگی لە زانكۆ و پەیمانگەكان لەبارەوە دەنووسرێت و دەخوێندرێت.
كتێبی مێژوو و راستیی چارەسەرێكی تازەیە و گرنگیی بەو دەقە دەدات كە میشێل فۆكۆ دایمەزراند تاوەكو رەهەندەكانی فیكر و فەلسەفەی بەرهەم بهێنێ، كە فیكری نوێی پێ دەناسرێت و ئاسۆیەكی نوێ دەكاتەوە، نووسەری ئەم كتێبە ئەو میتۆدە چارەسەر دەكات كە فۆكۆ دایمەزراند و لەگەڵ ئەوەشدا گوزارشت لە هەموو ئەو میتۆدانە دەكات كە بونیادی فیكری رۆژئاوایی نوێی لەسەر بوونیاد نراوە كە راستییەكان لەناو دڵی مێژوودا دەخاتەڕوو.
لە پێشەكی كتێبەكەیدا دكتۆر ئەلسەید ولد ئابا دەڵێ: ئەم كارە بۆ لەبارەی فۆكۆوە؟ ئامانج لەگەڕان لە فەلسەفەی یەكێك لە خاوەن دیارترین فیكری تازەگەری، ئەوەی من لەبارەی فۆكۆوە لە بواری فیكر و فەلسەفەوە دەیڵێم هیچ پەیوەندیی بە ئێمەوە نییە، ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە لەساتە مێژوویەدا ئەوەیە بە لەژێر كاریگەریی فیكر و فەلسەفەی نوێدا هەوڵبدەین خوێندنەوەیەكی جیاواز بۆ كەلتوری خۆمان بكەین، ئەوەی لە نووسینەكانی فۆكۆدا بەدی دەكرێت جیاوازە، جیاواز بەو مانایەی فەلسەفەی فۆكۆ لەسەر بنەمای رەخنەكردنی فیكری رۆژئاوا بوونیادنراوە، هەر ئەمەیە وادەكات ئێمەی رۆژهەڵاتی هەم پێویستمان بە فیكری فۆكۆیی و تازەكردنەوەی گوتاری رۆشنبیریی خۆمان هەبێت.
بەشی یەكەم: مێژوو و راستیی لە فیكری نوێ.
فۆكۆ لە وانە سەرەتاییەكەیدا لە كۆلێج دی فرانس، بە دەسەڵاتی نموونەیی كە هیگلییەت بەسەر فەلسەفەی تازەگەریدا فەرزی دەكات، بەو مانایەی گرفت و هەڵویستەكانی بەدوای ئەو حەسارە بەهێزەی فیكری هیگلیی. هەموو سەردەمەكەمان ئەگەر لە رووی لۆژیك یاخود ئەبستمولۆژیا بێت، یاوەكو لەڕێی فیكری ماركسی یاخود نیچەیی، سەردەمێكە دەیەوێ لە هیگڵ رزگاری بێت، بەڵام ئەگەر هەر بەڕاستی مرۆڤ لە هیگڵ رزگاری بوو، ئەم كارە پێویستی بە رێژەیەكی دیاریكراوە بۆ ئەوەی بتوانێت لە هیگڵ رزگاری بێت، بۆ ئەوەی دژی هیگڵ بین، ئەم كارەش ئەوەی دەوێت بزانین تاكو ئێستا چی بە هیگڵی ماوەتەوە. واتا رزگار بوون لە فیكری هیگڵی لای فۆكۆ هەر تەنها نووسینەوەی تیۆر نییە، بەڵكو بەگشتی كردنی تیۆری تازەی ئەنتی هیگڵییە.
بەشی دووهەم: مێژوو وەك جینالۆژیای راستیی
لەسەرەتای ئەم توێژینەوەیەدا تیبینی ئەوەمان كرد، كە یەكێك لەو گرفتە سەختانەی كە فیكری فۆكۆ باسی لێوە كردووە، ئەوەیە گەڕان بە دووی هێڵی پەیوەست لە نێوان گۆشە جیاوازەكان، بەتایبەتی رێچكە جۆراوجۆر و گوتار و وێنا میتۆدیی و تیۆرییەكانی، ئەو كارەیە كە بووە مایەی دژ بەیەك لەگەڵ خوێندنەوەی تەواوی بابەتەكانی فۆكۆ، تەنانەت فۆكۆ خۆشی سەبارەت بەم گرفتانە هاوكاریمان ناكات، كە بەر لەهەر شتێك گوزارشت لە جوڵە و رێڕەوە فەلسەفییەكانی دەكات.
هەموو ئەو توێژینەوانەی لە بارەی فۆكۆ كراون، یەك دەنگن لە بارەی جەخت كردن بۆ دوو چركەی بنەڕەتی لە پرۆژەی فۆكۆ: چركەی یەكەم شیكاریی بونیادگەریی، وەك چۆن لە نووسینە سەرەتاییەكان جێبەجێ دەكرێت، بەتایبەت وشە و شتەكان و هەڵكۆڵینی مەعریفە.
وەلێ چركەی دواهەم بریتییە لە جینالۆژیای تێڕامان، كە لە كارەكانی ئەم دواییەیدا دەردەكەوت، ئەگەرچی تاكو ئێستا هەردوو كتێبی درایفۆس و رابینۆ، بە ناوازەترین بابەت لە بارەی فیكری فۆكۆ دەژمێردرێن.
فەلسەفەی فۆكۆ وەك جینالۆژیای نیچەیی
فۆكۆ نكۆڵی لەوە ناكات كە چەند پەیوەندیی بەتینی بە فەلسەفی نیچەوە هەیەو دوو بابەتی تایبەتی لە بابەتە ناودارەكانی بۆ ئەو تەرخان كردووە، هەروەها لەكارەكانییدا ئاماژەی بەوەداوە، كە هێڵێك هەیە هەموو كارەكانی بە فیكری نیچەوە گرێ دەدات. ئەم كتێبەی دكتۆر ئەلسەید ولد ئابا یەكێكە لەو كتێبە نایابانەی لە بارەی فیكری میشێل فۆكۆوە دەرگای جیاوازمان بۆ دەكاتەوە، هیوادارم خوێنەری فۆكۆیی ئاوڕێك لە نووسینەكانی ئەم نووسەرە بدنەوە.
ئامادەكردنی: كامۆ حەوێزیی
2022-05-01
سەرچاوە: knwe
