دیالۆگی نیشتمان ..
سەختبوونی مافی هاووڵاتیبوون بۆ کورد لە تورکیا دوای هەڵبژاردنی شارەوانییەکان
خەبات بۆ مافەکانی کورد لە تورکیا پرسێکی لە مێژینە بووە، بە قووڵی تێکەڵ بە دیمەنی سیاسی ئەو وڵاتە بووە. هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی ئەم دواییەی تورکیا و باکوری کوردستان تیشک دەخاتە سەر هەم پێشکەوتنەکان و هەم ئەو تەحەدایە بەردەوامانەی کە دانیشتوانی کورد ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.
دیمەنی سیاسی دوای هەڵبژاردنی شارەوانییەکان لە تورکیا بە شێوەیەکی نەریتی گۆڕەپانی شەڕی ئایدۆلۆژیا و ئەجێندای سیاسی جۆراوجۆر بووە. لە دوایین هەڵبژاردنەکاندا گۆڕانکارییەکی بەرچاو ڕوویداوە. لە کاتێکدا هەڵبژاردنەکان ئامانجیان دانانی بەرپرسانی خزمەتگوزاری و باشترکردنی خزمەتگوزارییە ناوچەییەکان بوو، بەڵام کاریگەرییە سیاسییە بەرچاوەکانیشیان هەبوو. ئەنجامەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە دەنگدەران زیاتر سیاسەتی ئابووری و دارایی لە پێشینەی قسەکانی دژە کورد و ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی سنوور بەزاندن دادەنێن.
سەرەڕای دەستکەوتی کورد و دانوستانی سیاسی دەستنەکەوتنی کۆنترۆڵی ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی ئەم دواییەی باکووری کوردستان، هێزە سیاسییە کوردییەکان پێگەیەکی بەهێزتریان دەستەبەر کردووە. ئەم گۆڕانکارییە دەتوانێت هێزی دانوستانکارییان بەرز بکاتەوە و ببێتە هۆی هاوپەیمانی ستراتیژی زیاتر لەگەڵ لایەنەکانی دیکەی تورکیا. کورد وەک هێزێکی یەکلاکەرەوە لە سیاسەتی تورکیادا سەرهەڵدەدات و ئەگەری هەیە کاریگەری لەسەر ئاراستەی داهاتووی پارتی دەسەڵاتدار هەبێت. دەتوانرێت ئەم سەرمایە سیاسییە بەکاربهێنرێت بۆ پاڵنانی ماف و دانپێدانانی زیاتر.
ئێستا ڕۆڵی پارتی کرێکاران و بەرپرسیارێتی مێژوویی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لەبەردەم بەرپرسیارێتییەکی مێژووییدایە. بە پۆتانسێلی زیادبوونی نفوزی سیاسی، پارتی دەبێت هاوسەنگی ناسکی نێوان کردەوە سەربازییەکان و دەستپێشخەرییە سیاسییەکان بەڕێوە ببات. گۆڕان بەرەو پرۆژەیەکی نیشتمانی کە تیشک بخاتە سەر سیاسەتی گشتگیر و پراگماتیک نەک هێڵە ئایدیۆلۆژییە توندەکان، دەتوانێت زەمینە بۆ پێشکەوتنی بەرچاو لە ماف و ئۆتۆنۆمی کورد خۆش بکات.
داینامیکی سەربازی لە ناوچەکەدا چینێکی دیکەی ئاڵۆزی زیاد دەکات. هەوڵەکان بەردەوامن بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان لە ڕێگەی سەربازییەوە، لەوانە ئۆپەراسیۆنی سنوور بەزاندن و هەماهەنگی نێوان ئێران، عێراق و تورکیا بۆ نەهێشتنی ئامادەیی سەربازیی پەکەکە. ئەگەر ئەم هەوڵانە چڕتر ببنەوە، دەتوانێ گرژیی درێژخایەنی لێبکەوێتەوە و کاریگەری لەسەر ستراتیژی و هەڵوێستی لایەنە کوردییەکان دروست بکات.
ئایندەی ماف و ڕەگەزنامەی کورد
دەرئەنجامی ئەم هەڵبژاردنانە و مانۆڕە سیاسییەکانی دواتر دەتوانێ خاڵی وەرچەرخانێک بۆ کورد لە تورکیادا بێت. ئەگەر هێزە سیاسییە کوردییەکان بتوانن بەردەوام بن و لەسەر دەستکەوتەکانی ئێستایان بنیات بنێن، ئەوا دەتوانن بەرەو ئەو سیاسەتانە بگۆڕدرێن کە گەشەپێدانی ئابووری و خزمەتگوزارییە ناوچەییەکان لە پێشینەی ململانێی نەتەوەیی دادەنێن. ئەمەش لە بەرامبەردا دەتوانێت زەمینەسازی بۆ مافی هاووڵاتیبوونی جەوهەریتر بۆ کورد لە تورکیا دابنێت.
لە کۆتاییدا، لە کاتێکدا کە ڕێگای مافی هاووڵاتیبوون و دانپێدانانی تەواو بۆ کورد لە تورکیادا پڕ لە تەحەددای ماوەتەوە، هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی ئەم دواییە ڕێگەی نوێی بۆ بەشداریکردن و دانوستانی سیاسی کردۆتەوە. توانای بزووتنەوەی سیاسی کورد بۆ کەڵک وەرگرتن لەم دەرفەتانە دەتوانێت کاریگەرییەکی بەرچاوی هەبێت لەسەر دیمەنی سیاسی تورکیا و داهاتووی مافەکانی کورد لە ناوچەکەدا.
