سری سوریا ئۆندەر، دەنگێکی مرۆیی لە تاریکی بێدەنگیدا،
گوڵێکی هەمیشەبەهاری بۆنخۆش لە دارستانێک چڕ لەدڕکدا..
لە جیهانێکدا کە زۆرجار بەهۆی هێڵەکانی نەتەوە و سیاسەت و ڕق و کینە بۆماوەییەکانەوە کێشراوە، سری سوریا ئۆندەر وەک بەڵگەنامەیەکی دەگمەن لەسەرپێ وەستابوو کەپێشانی گەلەکەی بدات سەرەتا مرۆڤ بوون مانای چییە..!
پیاوێکی تورکی لەدایک بوو، لەگەڵ ئەوەشدا بە ویستو هەڵبژاردنی خۆی هاوڵاتی مرۆڤایەتی بوو، بوێری ئەوەی هەبوو بەسەربەزی لە ڕاستیدا بژی، ڕەگەزپەرستی ڕەتکردەوە و دادپەروەری لە باوەش گرت لە سەردەمێکدا کە ئەو کارە بە تێچووی کەسایەتی زۆردەکەوت.
ژیانی ئۆندەر نەک بەو ناسنامەیەی کە بەسەریدا سەپێنراوە،ملکەچ نەبوو لەگەلەگورگەبۆرەکاندا بژی، بەڵکو بەو بەها مرۆڤانەیەی کە خۆی هەڵیبژاردبووە هۆکارە بۆ بەرزڕاگرتنی. لە نەتەوەیەکدا کەزەهری ئایدۆلۆژیای ناسیۆنالیستی کەمالیزم لە مێژە بەهەرچوارپەل دەستی ناوەتە قوڕقوڕاگەی کوردو دەنگی کەمینەکانی لەوڵاتی تورکیا بێدەنگ کردووە، ئەو ڕەتیکردەوە هاوبەش بێت لەتاوانی کۆمەڵکوژی و سەرکوێرکردنی منداڵی کورد... خۆڕاگر و بەکەرامەت و بێ ترس بوو لە ووتنی ڕاستییەکان، تەنانەت کاتێک ئەو ڕاستییە وێنەیەکی پڕ لەئاخ وهاواری بە ئازاری گەلی کورد دەکێشا.
بۆ میللەتی کورد، سری سوریا ئۆندەر تەنیا تورک نەبوو؛ ئەو هاوڕێیەک بوو. لە سەردەمێکدا کە زۆرجار هاوڕێیەتی پێویستی بە بێدەنگی هەیە لە بەرامبەر ستەمدا، لەبری ئەوە قسەکردن و کردار و هاوسۆزی هەڵبژارد. پشتیوانی ئەو بۆ دۆزی کورد هەلپەرستی سیاسی نەبوو، بەڵکو دانپێدانانی دڵسۆزانە بوو بە ئازارە بەردەوامەکانی گەلێک و خەباتی ڕەوای ئەوان بۆ دانپێدانان و کەرامەت و ئاشتی ویەکسانی.
خەم و پەژارەی لای کورد بە کۆچی دوایی قووڵ و ڕاستەقینە. زۆرجار نییە چەوساوەکان خەمبار بن بە لەدەستدانی کەسێک لە گروپی باڵادەست. بەڵام ئۆندەر تەنیا پیاوێکی نەتەوەی خۆی نەبوو ، پیاوێکی پرەنسیپی بوو. مردنی هەست دەکات وەک لەدەستدانی پردێک لە نێوان دوو جیهاندا کە زۆرجار فێری ئەوە دەکرێت کە لەیەکتر جیا بمێننەوە.
نابێت میراتی سری سوریا ئۆندەر کاڵ بێتەوە و لە بێدەنگیدا بێت. یادەوەرییەکەی شایەنی زیاترە لە وشەکان ،شایەنی شوێنەوارە. با پەیکەر لە شارەکانی باشوور و ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا بەرز بکرێتەوە، نەک تەنها وەک ڕێزلێنانێک بۆی، بەڵکو وەک بیرخستنەوەیەک کە مرۆڤایەتی سنووروناسنامەی نەتەوەیی تێدەپەڕێنێت.
مرۆڤ دەبێ بپرسێت: چەند کات دەخایەنێت تا دەوڵەتی تورکیا بەڕاستی گوێی لەوانە نەوتراوەکانی ئۆندەر بگرن ؟ ئۆندەر نەک هەرگوێ لە هاواری گەلی کوردگرت بەڵکو لێیان تێگەیشت وبەکردەوە کاری بۆکرد.. سری سوریا ئۆندەر تێگەیشت. ئەو لە دەرەوەی ئایدۆلۆژیای سەپێنراوەوە دەیبینی. لە بەرامبەردا سەرکردەکانی ئەمڕۆی تورکی وەک ئەردۆغان، جەنەڕاڵەکانی جەنگ کەسایەتییەکانی پشتی پەردەی گورگەبۆرەکان ،هەمووئەوانە ئەڵقە لەگوێ و کۆت وزنجیری گورگەبۆرەکانیان لە ملە چەندین ساڵە باری گرانی بەردەوامبوونی ئایدۆلۆژیا کەمالییان داوە بەکۆڵداو ناتوانن لەوقوڕاوی ڕق وخانەی تۆڵەیە دەربازبن ،لای ئەم جۆرەلەتورک گیرۆدەی چڕنوکی چەپۆکی مێردەزمەی توورکی بوونن ،ڕوونییە کەی کەی دەتوانن وەک ئۆندەر دەربازبن ودوورکەونەوە..!
ئازایەتی ئۆندەر نابێت دەگمەن بێت؛ دەبێ نۆرم بێت. تا ئەو کاتە گەلی کورد بەردەوام دەبێت لە یادی ئەو- نەک هەر وەک تورکێک، بەڵکو وەک مرۆڤێکی ئازا کەبوێرانە وسەربەرز لەگەڵیان وەستابوو، لەپێناو ئاشتی وئازادی بۆ کورد ژیا.
