گۆران دوکانی
مرۆڤ ئەوکاتە ئیفلاسی فکری دەکات کاتێک هیچ وەلامێکی لۆژیکی و مەنتقی بابەتیانەی بۆ شتەکان پێ نیەو دەیەوێت بە ناشرینی نەتەوەیەکیتر یان ئاینێکیتر پەردەپۆشی ناشرینی نەتەوەو ئاینەکەی خۆی بکات.
بۆ نموونە: هەروەک چۆن کاتێک باسی مێژووی توندڕەوی و کوشتارەکانی ئیسلام بۆ موسوڵمانێکی ناحاڵی (فکر داعش) دەکەیت لە سەردەمی فتوحاتی خەلافەتەکانی ئیسلامی هەتا دروست بونی داعش و قاعیدە، بەڵام ئەو دێت لەبری شەرمەزاری و ئیعتراف کردن بەم مێژووە ناشرینە قەباعەتێکی خراپتر لە عوزرەکەت بۆ دێنێتەوەو دەڵێت: (جا چیە خۆ مەسیحیەکانیش لەناوخۆدا بە ملیۆنان کەسیان لەیەک کوشت) کاکی موسوڵمان بێ ئاگا لەوەی بیربکاتەوە ئەوەی مەسیحیەکانیش کردیان هەرتاوانەو هەر کوشتنەو هەر ناشرینیەو بۆهیچ مرۆڤێکی ژیرو هۆشمەندیش جێگەی شانازی نیە، لێ جیاوازیەکە ئەوەیە مەسیحیەکان دەرسیان لەم ڕابردووە ناشرینەی خۆیان وەرگرت، ڕیفۆرمیان لەئاینەکەیاندا کردو هەر بەوەشەوە نەوەستان دینیشیان لەدەوڵەت جیاکردەوە. بەڵام لەبری بیرکردنەوە لەم دیوە جوانەی بابەتەکە بەشێک لەموسوڵمانە ناحاڵی و توندڕەوەکان دێن دیوە ناشرینەکەی ئەم مێژووە پڕ لەکوشتارەی مەسیحیەکان وەک عوزرێک بۆ ناشرینی و کوشتارەکانی ئیسلام و مێژوەکەی دەهێننەوە.
ئێوە سەیرکەن دەرهاویشتەی قەومچیەکانی کوردیش چۆنە لەبەرامبەر ڕووداوەکەی ئەمرۆی سلێمانی (شاری ڕۆشنبیری) کە بەرامبەر ئەو کچە ئەنجامدرا تاکە گوناهی ئەوەبو بچێت دیمەنەکانی نمایشێکی وەرزشی ببینێت، ئەم قەومچیانەش (کە بەشێکیان لەگەڵ عەرەب و تورکێک و فارسێک و ئەمەریکیەکی ترەمپی و نازی یەکی هیتلەری فاشیست هیچ جیاوازیەکیان نیە) هەمان مێنتاڵێتی و هەمان عەقڵیەت و هەمان نەفەسی موسوڵمانە ناحاڵیە فکر داعشەکانیان هەیە، ئەم بەناو قەومچیانە وەک موسوڵمانە ناحاڵیەکان دێن نموونەیەکی ناشرینی قەومێکیتر دەهێننەوە وەک عوزرێک تاکو نەعامە ئاسا ئەم ناشرینیەی کوردبونی پێ پەردەپۆش بکەن! دەڵێن: (خۆ لە هندستانیش دەستدرێژی دەکرێتە سەر ژنان) (خۆ لە بەنگلادیش لەشفرۆشخانە هەیە) (خۆ لە ئەمریکاش ژن ڕەیپ دەکرێت) (خۆ لە ئەوروپای جارانیش ژن کۆیلەبوو) وەک ئەوەی مرۆڤایەتی و حکومەتەکانی ئەم ولاتانە زۆر شانازی بەم تاوانانەی خۆیانەوە بکەن؟ ئەگەر جەنابت ناشرینیەک یان دووان دەبینیت لە ئەمەریکادا بەرامبەر مافی ئافرەتان ئەنجام دەدرێت ئەی بۆچی ئەو دەیان جوانی و کارە باشانەی دیکەی ئەمەریکا نابینیت کە بۆ ژنانیان فەراهەم کردوە لە کایەکانی ڕۆشنبیری سیاسی کۆمەڵایەتی مرۆیی فەرهەنگی هونەری وەرزشیدا؟ ئەگەر جەنابت وەک موسوڵمانە ناحاڵیە فکرە داعشەکە گەرەکت نیە موبەڕیڕێکی قۆڕ بۆ پەردەپۆشکردنی ناشرینیەکانی کوردبون بهێنیتەوە بۆ وەک مێش هاتیت تەنها بەم پیساییەی ئەمەریکاوە نیشتیتەوەو ئەو دەیان جوانیەی تری ئەمەریکا بۆ ژنان نابینیت؟ ئەی بۆ نموونەکانتان بەدیوە لۆژیکیەکەدا باسناکەن؟ لەبری ئەوەی کەفوکوڵ بۆ ژنانی ئەمەریکا بکەن لە ئەوپەڕی دنیا باشتر نیە ناشرینی نەتەوەی کورد بەراوردکەن بە ناشرینی نەتەوەکانی (عەرەب، تورک، فارس) خۆ ئەوان هیچ نەبێت وەک کورد قەومێکی ژن کوژنین و دە هێندەی کوردیش ڕێز لەژن دەگرن، لەبری قسەی بێ بنەما بفەرمون وەک ئێمە بەداتا قسە بکەن:
* کورد یەکەم میللەتی ژن کوژ لەسەر ئاستی ڕۆژهەلاتی ناوین و باکووری ئەفەریقا، سێهەم میللەت لەسەر ئاستی هەموو جیهاندا) "داتای ساڵی 2009ی ڕێکخراوی هیومەن ڕایتس ۆچ". (گومانی تێدا نیە کە ئێستا تاوانەکان و حاڵەتەکانی ژن کوژی زۆر زیاترن لەساڵی 2009).
* کورد یەکەم میللەتی تاوانکار بە خەتەنەکردنی ئافرەتان لەسەر ئاستی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پێنجەم نەتەوە لەسەرئاستی جیهاندا) "داتای ساڵی 2013ی ڕێکخراوی یونسێڤ". ئەو عوقدە دەرونیە سایکۆلۆژیەی بەرامبەر تورک و فارس و عەرەب هەتانە وەک دوژمنی کورد لەکوێ ئەم دوژمنانە بەنیوەی کورد ڕانکی تاوانەکانیان بەرزە بەرامبەر ژنانی کۆمەڵگاکانی خۆیان؟! ئێوە دەبێت لێیانەوە فێربن نەک جوێن بەم سێ نتەوەیە بدەن کە دەهێندەی کورد ڕێزی ژن دەگرن.
ئەوەی ئەمڕۆ لە شاری ڕۆشنبیری سلێمانیدا بەرامبەر بەوکچە ئەنجامدرا هیچ پاساوێک هەڵناگرێت لوتکەی ناشارستانی و نامۆڕاڵی کورد نیشان دەدات، داماڵینی هەموو بەها ئەخلاقی و مرۆیی و ئینسانیەکانی کۆمەڵگای کوردیە، ئێوەی قەومچیش لەبری پاساوە نامەعقول و بێ بنەماکانتان بۆ کوردبون باشترە نەفرەت لەم جۆرە ناشرینیانەی کوردبون بکەن نەک عوزرو نموونەی بێ بنەما بۆ ئەم کارە ناشارستانیە بهێننەوە، چونکە بیرتان نەچێت ئەم کارەساتە ئەمڕۆ بەرامبەر ئەم کچە ئەنجامدرا سبەی چاوەڕێکەن بۆ مێینەکانی خێزانەکانی خۆشتان!
ئەوەی لەسلێمانی ڕوویدا لە کۆمەڵگایەکی زیندودا ڕوونادات یان دەگمەنە ڕووبدات، ئەگەر ڕووشبدات تەواوی ئەو کۆمەڵگایە لەوپەڕی چەپ بۆ ئەوپەڕی ڕاست، ئەوپەڕی کۆنزێرڤاتیف تائەوپەڕی لیبڕاڵ سەرکۆنەو ئیدانەی دەکەن، لێ کارەسات لەوەدایە کەئەم ڕووداوە پڕ لە تراژیدیایە ڕوودەدات بەشێکی کۆمێنت نوس و پەیجەوانەکانی سۆشیاڵ میدیا نەک ئیدانەی ئەم کارە قێزەونە ناکەن بەڵکو دەستخۆشی لەو کردە نائینسانیە دەکەن، هەرهێندە بەسە بۆ مرۆڤی ژیر تێبگات لەوەی کۆمەڵگای کوردی بەچی وێرانەیەک گەیشتوە، چەندە داماڵراوە لە قییەمە مرۆیی و ئەخلاقیەکان.
كێشەی گەورەی ئەو ڕەوتە ئیسلامیە سیاسیە بەگشتی و سەلەفیەکان بە تایبەتی نەوەیەکی داماڵراو لە مرۆڤایەتی و لەمۆڕاڵ، نەوەیەکی دووفاق و دوو ڕوویان بەرهەم هێناوە، ئەم نەوەیە جگە لەوەی نەوەیەکی پاسیڤ و بێ کەڵکە بۆ کۆمەڵگا هاوکات نەوەیەکی بێ ئەتەکێت و بێ مەعریفەیە، نەوەیەکە هەمیشە ئامادەگی ڕووداوگەلێکی هوانەی لێ چاوەڕێ دەکرێت بۆ داهاتوو، نەوەیەک هەمیشە خۆی بە نوێنەرو کوتەک بەدەستی خودا دەزانێت، نەوەیەک خودی خۆی کەپتی سێکسی هەیە لێ دەبێت بەدڵی ئەو مێینەیەک چی بخوات؟ چی لەبەرکات؟ چی بپۆشێت؟ بۆکوێ بچێت؟ ئەم نەوەیە گەرایەکی ئامادەکراوی فکرە داعشی بەربەریە مەگەر بەس خودا بزانێت لەداهاتودا چی زیانێک بەکۆمەڵگا دەگەیەنێت، چی دەرەنجام و عاقیبەتێکی خراپ چاوەڕێیان دەکات.
ئەوەی لەم ڕووداوەدا لەهەمووی زیاتر قسەی لەسەر دەکرێت و لەهەموشی زیاتر جێگەی گرفت و نیگەرانیە بۆچی ئەو کچە جلی نیمچە ڕووتی لەبەربوە؟ چی دەکات لەو شوێنە؟ ئەمە ئەو ماڵوێرانیەیە کەساڵەهایە مرۆڤی کورد پرسیار لەبارەی ژیانی ئەوانەی دی دەکات! ئەسڵەن بۆ دەبێت تۆ بپرسیت ئەو کچە چی لەبەربێت و لەکوێ بێت؟ تۆ ئەگەر بڕیارت نەداوە ببیتە پۆلیسی ئەخلاق بەسەر ژیانی ئەوانەی دیکەوە کەی کێشەی تۆیە کچێک چی لەبەرکات و لەکوێ بێت؟ هەروەک چۆن نیقابێکی باڵاپۆش مافی خۆیەتی نیقاب بکات و بۆ هەرکوێ بچێت ئاواش ئەوانەی دی مافی خۆیانە چی لەبەرکەن و بۆهەر کوێش بچن. جا کارەساتەکە ئەوەیە لای ئەم جۆرە مەخلوقانە گرنگ نیە ئەم کچە ئازار دراوەو پەلاماردراوە لەلایەن کۆمەڵێک گەنجی باش پەروەردە نەکراو بەڵکو زۆرجار کچەکە کە قوربانیەکەیە سەرکۆنەو تۆمەتبار دەکرێت، هەربۆیە بەشێکیان هێندە بێ مۆڕاڵن ڕاستەوخۆ دەستخۆشی لەو گەنجە چەقۆکێشانە دەکەن کە پەلاماری ئەو کچەیان داوە لەکاتێکدا لەناو لەشفرۆشخانەو کارخانەکانی تورکیاو بانکۆکیش بەوجۆرە پەلاماری لەشفرۆشەکان نادرێت.
ئەم بابەتە جگەلەوەی ڕووداوێکی ئاسایی نەبوو هاوکات چەندین ڕەهەندی دیکەی خراپ لەپشتیەوە ئامادەگیان هەبوو، بۆ نموونە: (شارچێتی، قەومچێتی، ئاین چێتی، حیزب چێتی) تۆختر کردەوە! ڕووداوەکە لەگەڵ ئەوەی دیمەنەکانی پڕیەتی لە هەمەجیەت و وەحشیگەری بەلام بەشێک لە هەردوو ڕەوتە ئیسلامیەکان و قەومچیەکان شان بەشانی یەکێتی خاوەن دەسەڵاتی زۆنی سەوز هەوڵی بچووک کردنەوەی ڕووداوەکە دەدەن. لەکاتێکدا ئەم بابەتە زۆر لەوە گەورەترە کەهێندە بچووک سەیربکرێت، ئەگەر سبەی میدیا جیهانیەکان کاری لەسەربکەن بەهەموو مانایەک نیشاندانی کورد وەک میللەتێکی ناحاڵی و کێوی و دڕندەو خێڵەکی بەڕووی جیهاندا نیشان دەدات و بەزیانێکی گەورەی نەتەوەیی کۆتایی دێت.
سەرچاوە: speemedia
