سیاسەتی دەرەوەی ئەڵمانیا
پاراستنی مافی مرۆڤ لەئەڵمانیا
پاراستنی مافی مرۆڤ ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ ڕەگ و ڕیشەی لە دەستووری ئەڵمانیادا هەیە. هەروەها لەسەر ئاستی جیهانی ئەڵمانیا لە پاراستنی ئازادییە بنەڕەتییەکان چالاکە. "ڕەنگە کەرامەتی مرۆڤ پێشێل نەکرێت، پێویستە هەموو دەسەڵاتدارانی دەوڵەت ڕێزی لێبگرن و بیپارێزن." ئەمەش ئەرکی ڕوونی مادەی یەکەمی یاسای بنەڕەتییە، کە تێیدا ئەڵمانیا دان بەوەدا دەنێت کە "مافی مرۆڤ پێشێل نەکراوە و پێشێل نەکراوە" وەک "بنەمایەکی بنەڕەتی بۆ پێکەوە ژیانی مرۆڤ لە هەموو کۆمەڵگایەکدا، و بۆ ئاشتی و دادپەروەری لە جیهاندا". " هەروەها ئەڵمانیا لە پەیوەندییە دەرەکییەکانیدا ئەم پابەندبوونە بە جددی وەردەگرێت. پاراستن و پێشخستنی مافەکانی مرۆڤ لە چوارچێوەی سیاسەتی دەرەوە و لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش ڕۆڵێکی تایبەتی هەیە، چونکە پێشێلکردنی سیستماتیکی مافەکانی مرۆڤ زۆرجار هەنگاوی یەکەمی سەرهەڵدانی ململانێ و قەیرانەکانە. ئەڵمانیا وەک ئەندامی ئەنجومەنی ئەوروپا و لەگەڵ هاوبەشەکانی لە یەکێتی ئەوروپا و بە هاوکاری نەتەوە یەکگرتووەکان هەوڵدەدات بۆ پاراستن و پەرەپێدانی ستانداردەکانی مافی مرۆڤ لە سەرانسەری جیهاندا. بەشداریکردن لە نەتەوە یەکگرتووەکان ئەڵمانیا دەوڵەتێکی ئەندامە لە هەموو ڕێککەوتننامە گرنگەکانی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان و پرۆتۆکۆڵە زیادەکانیان. بەم شێوەیە دەوڵەتان لەسەر بنەمای میساقی نەتەوە یەکگرتووەکان و جاڕنامەی جیهانی مافەکانی مرۆڤ لە ساڵی ١٩٤٨، ڕژێمێکی پەیماننامەی گشتگیریان بۆ پاراستنی مافەکانی مرۆڤ دامەزراند. ئەو پەیماننامە پابەندکەرانەی لە ڕووی یاساییەوە کە ئەڵمانیا پەسەندی کردووە بریتین لە یاسای مەدەنی، میساقی کۆمەڵایەتی، ڕێککەوتننامەی دژی ڕەگەزپەرستی، ڕێککەوتننامەی مافی ژنان، ڕێککەوتننامەی دژ بە ئەشکەنجەدان، ڕێککەوتننامەی مافەکانی منداڵ، ڕێککەوتننامەی مافەکانی... خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان، و ڕێککەوتننامەی دژی بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ. ماف و ئەرکەکانی دەوڵەت کە لە پەیماننامەکاندا هاتووە، یاسای کارپێکراوی ئەڵمانیایە. هاوتەریب لەگەڵ ئەوەشدا حکومەتی فیدراڵی پشتیوانی لە پاراستن لە هەڵاواردن و ڕەگەزپەرستی دەکات لە سەرانسەری جیهاندا، پابەندە بە دژایەتیکردنی سزای لەسێدارەدان و چالاککردنی بەشداری سیاسی و پاراستنی یاسایی و بەرگریکردن لە ئازادی ئایین و باوەڕ و بەرەنگاربوونەوەی بازرگانیکردن بە مرۆڤ و پاڵنانی توند، بۆ نموونە بەرەو جێبەجێکردنی مافی نیشتەجێبوون و مافی ئاو خواردنەوە و پاکوخاوێنی پاک. هەروەها حکومەت پابەندبوونی خۆی بە ڕێککەوتننامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ مافەکانی گەلی ئێڵ جی بی تی ڕادەگەیەنێت. ستوونێکی دیکەی ئێستای سیاسەتی مافی مرۆڤی ئەڵمانیا، پاراستنی مافەکانی مرۆڤە لە سەردەمی دیجیتاڵیدا. لە چوارچێوەی نەتەوە یەکگرتووەکاندا، حکومەتی فیدراڵی چالاکانە پاڵپشتی کارەکانی ئەنجومەنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکات و پابەندە بە زیاتر بەهێزکردنی پێگەی کۆمیساریای باڵای مافەکانی مرۆڤ. ئەندامێتی لە ئەنجومەنی ئەوروپا ئەڵمانیا یەکێکە لە وڵاتانی چالاک لە ئەنجومەنی ئەوروپا، کە کار بۆ پاراستن و پێشخستنی مافەکانی مرۆڤ و سەروەری یاسا و دیموکراسی لە سەرتاسەری ئەوروپادا دەکات. ئەنجومەنەکە ٤٦ وڵاتی ئەندام لەخۆدەگرێت کە ٢٧ وڵاتی یەکێتی ئەوروپا لەخۆدەگرێت. ئەنجومەنی ئەوروپا لە ڕێگەی ڕێککەوتنە پێشەنگەکانەوە، وەک ڕێککەوتننامەی ئەوروپی بۆ مافەکانی مرۆڤ بە تایبەتی، بەشداری دەکات لە پەرەپێدانی فەزای یاسایی هاوبەشی ئەوروپا و چاودێری پابەندبوون بە نۆرم و بەها هاوبەشە پابەندکەرەکان دەکات لەسەر خاکی کیشوەری ئەوروپا. دامەزراوەی ناوەندی ئەنجومەنی ئەوروپا بۆ سەپاندنی ئەم مافانە لە ئەوروپادا دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپایە لە شاری ستراسبۆرگی فەرەنسا. هەموو هاووڵاتیانی وڵاتانی ئەندام دەتوانن داوای پێشێلکردنی مافەکانیان بکەن کە بە ڕێککەوتننامەی مافی مرۆڤ پارێزراون، دەتوانن داوای لە دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا بکەن. ئەڵمانیا بە توندی داوا لە هەموو واژۆکاران دەکات بڕیارەکانی دادگا جێبەجێ بکەن. دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان لە لاهای پایتەختی هۆڵەندا، بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان، کارامەیی دادگاییکردنی تاوانبارانی تاوانە نێودەوڵەتییە گەورەکان، وەک تاوانی جەنگ، تاوانی دژی مرۆڤایەتی، یان جینۆساید دەکات. ئەڵمانیا داوای دانپێدانانی گشتگیر بە دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان دەکات.
