د.توانا
دەسەڵاتی چوارەم کە میدیایە، پشت بە چەند پایەی بنەڕەتی دەبەستێت کە تایبەتمەندی ڕۆڵی خۆی وەک هێزێکی کاریگەر و چاودێر لە کۆمەڵگادا دەناسێنێت. ئەم ستوونانە بەشدارن لە بەدیهێنانی هاوسەنگی لە سیستەمی سیاسی و کۆمەڵایەتی و بەرەوپێشبردنی شەفافیەت و دیموکراسی. لێرەدا چەند بنەمایەکی بنەڕەتی ئیستێت چوارەم دەخەینەڕوو:
1- ئازادی ڕۆژنامەگەری و ڕادەربڕین: ئەم ئازادییە وا دەکات میدیاکان زانیاری و بۆچوونەکان بگوازنەوە بەبێ دەستێوەردانی بێ پاساو یان سانسۆر لەلایەن حکومەت یان دەسەڵاتی فەرمییەوە. هێزی میدیا لە توانایدا هەیە بۆ پشکنینی ڕاستی هەواڵەکان و ڕاپۆرتکردنی ڕاستییەکان بە ڕاستی.
2- فرەچەشنی و نوێنەرایەتی: پێویستە میدیا ڕەنگدانەوەی فرەچەشنی کۆمەڵگا و بۆچوونە جیاوازەکان بێت. نوێنەرایەتییەکی هاوسەنگ بەشدارە لە دابینکردنی چەندین دیدگا و ڕێگە خۆشکردن بۆ مشتومڕی گشتی.
3- باوەڕ و مۆڕاڵی ڕۆژنامەوانی: میدیا دەبێت سەرچاوەیەکی متمانەپێکراو و بەردەست بێت بۆ زانیاری دروست و باوەڕپێکراو. ڕێکخراوە میدیاییەکان پابەندن بە ستانداردە ڕۆژنامەوانییەکانی ئەخلاق بۆ دڵنیابوون لەوەی کە زانیارییەکان بە شێوەیەکی بێلایەنانە ڕاپۆرت دەکرێن.
4- پشتڕاستکردنەوە و لێکۆڵینەوەی ڕۆژنامەوانی: میدیا ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە پشتڕاستکردنەوە و پێشکەشکردنی هەواڵ و زانیاری بە شێوەیەکی متمانەپێکراو. ڕۆژنامەنووسان پێش بڵاوکردنەوەی هەواڵەکان لێکۆڵینەوە و لێکۆڵینەوە دەکەن بۆ دڵنیابوون لە دروستی و ڕەسەنایەتییەکەی.
5- چاودێریکردنی دەسەڵات و حکومەت: میدیا کاردەکات بۆ چاودێریکردنی ئەدای دەسەڵات و حکومەت، هەروەها تیشک خستنە سەر پێشێلکاری یان گەندەڵی ئەگەر هەبێت. میدیاکان دەتوانن بەشداری بکەن لە هاوسەنگکردنی دەسەڵاتەکان و پاراستنی مافی هاوڵاتیان.
6- کارلێککردن لەگەڵ خەڵک: میدیا بەشدارە لە هاندانی مشتومڕی گشتی و بەشداریکردنی کۆمەڵگا لەڕێگەی خستنەڕووی پرسە گرنگەکان و دابینکردنی سەکۆ بۆ گفتوگۆ و ئاڵوگۆڕی بیروڕا.
7- پێدانی زانیاری و پەروەردە: میدیا ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە گەیاندنی زانیاری و پەروەردەکردنی ڕای گشتی لەسەر پرسە جۆراوجۆرەکان، ئەمەش بەشدارە لە پەروەردەکردن و بەهێزکردنی خەڵک.
8- کاریگەری لەسەر پێکهاتنی بیروڕای گشتی: میدیا توانای داڕشتن و ئاراستەکردنی بیروڕای گشتی و کاریگەری لەسەر بڕیارەکانیان هەیە لەڕێگەی گفتوگۆ و شیکردنەوە.
ئەم پایانە هەموویان بەشدارن لە گەیشتن بە ڕۆڵی دەسەڵاتی چوارەم وەک هێزێکی گرنگ وکاریگەری هاوسەنگ وئازاد ،دەستەمۆنەکراوی پارتەکانی دەسەڵات لە کۆمەڵگادا.
