دیالۆگی نیشتمان..
دابەزینی کورسییەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان لەپەرلەمانی داهاتوو..
دیمەنی سیاسی کوردستانی عێراق گۆڕانکارییەکی بەرچاو بەخۆیەوە دەبینێت، ئەمەش بەڵگەی پێشبینییەکانی کورسییەکانی پەرلەمانی پارتی دیموکراتی کوردستان بەگەلەهۆکارێک کە ئەگەری هەیە بۆ نیوە کەمبکرێتەوە بۆ(23- 27 ).
لە کاتێکدا ئەم پێشبینییە ڕەنگە بۆ هەندێک کەس سەرسوڕهێنەر بێت، بەڵام دەرئەنجامێکی چاوەڕوانکراوی هۆکارە ڕەگداکوتاو و ئاڵۆزەکانی خۆڵ لەچاوکردن ودرۆکردن لەگەڵ میللەت وحوکمێکی پڕگلان ونەشارەزایی وناشارستانی کە وردە وردە هەژموونی سیاسی وحوکمڕانی پۆلیسی 32ساڵی پارتییان بەرەو لەناوبردن پەلکێش کردووە ..
هۆکارەکانی پشت ئەم دابەزینە فرەلایەنەن و دەست دەبەن بۆ هەردوو هۆکارەکانی ناوخۆی پارتی و هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان و فشارە دەرەکییەکانی چاودێرانی بیانی بۆسەر دابەشکردنی کورسیەکان :
1. بێبەشکردنی کورسی کۆتاکان
پڕۆسەی دابەشکردنی نایاسایی کورسی کۆتاکان پەرلەمانی هەرێمی کوردستان بە پەرەسەندنی نیگەرانییەکان لەنا دادپەروەری و نوێنەرایەتی کۆتاکان دەرکەوت. ئەو تێڕوانینەی کە پارتی دێموکراتی کوردستان لە دوایین 12 لە کورسییەکانی بێبەش کراوە، پرسێکی گرینگە. زۆرێک لە چاودێران ئەمە وەک نیشانەی مانۆڕی سیاسی قووڵتر دەزانن، کە ڕەنگە هەندێک فراکسیۆن بەڕێگەی لاوازکردنی نفوزی پارتی دێموکراتی کوردستان لە پەرلەمانی کوردستاندا دۆزیبێتەوە. ئەم بێبەشبوونانە ناڕەزایییەکی بەرفراوانتر لە ڕێبازی حوکمڕانی پارتی پیشان دەدەن، هەروەها هەوڵێکی ستراتیژیە لەلایەن خودی کۆتاکان وڕکابەرەکانەوە بۆ ڕێگری ونارەزایی کەڵەکەبووی 32 ساڵ ی لە هەژموونی درێژخایەنی حکومەتەکەی بنەماڵەپارتیە لە هەرێمی کوردستان.
2. گواستنەوە لە مۆدێلی تاکە بازنەییەوە بۆ فرە بازنەیی
گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە پێکهاتەی هەڵبژاردنەکانی کوردستاندا هەڵوێستی پارتی دیموکراتی کوردستانی زیاتر ئاڵۆز کردووە. گواستنەوە لە یەک بازنەی هەڵبژاردنەوە بۆ چوار بازنەی جیاواز ساختەکاری و کاریگەری دەنگەکانی پارتی کەمکردووەتەوە. لە ژێر سیستەمی پێشوودا، قەڵای پارتی دیموکراتی کوردستان لە هەندێک ناوچە ڕێگەی پێدا کە پشکێکی بەرچاو لە دەنگەکان بپارێزێت. بەڵام هێنانەکایەی چەندین بازنەی هەڵبژاردن دیمەنی سیاسیی پارچە پارچە کردووە و دەرفەتی بۆ پارتەکانی دیکە ڕەخساندووە کە لەو ناوچانەی پێشتر پارتی دێموکراتی کوردستانی زاڵ بوون بەسەریاندا زەمینەسازی بکەن. ئەم گۆڕانکارییە نەک هەر دەستڕاگەیشتن بە فێڵەکانی هەڵبژاردنەکانی پارتی لاواز کردووە بەڵکو ژینگەیەکی سیاسی کێبڕکێی زیاتری بەدوای خۆیدا هێناوە.
3. چاودێری لەلایەن کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی بەغداوە
فاکتەرێکی سەرەکی دیکەی دابەزینی پێشبینیکراوی نوێنەرایەتی پەرلەمانی پارتی دیموکراتی کوردستان، گۆڕینی چاودێری هەڵبژاردنەکانە لە کۆمیسیۆنی باڵای کوردستانەوە بۆ کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی بەغدا. لە ڕووی مێژووییەوە کۆمیسیۆنی کوردستان وەک شەریکێکی کاریگەری پارتی دێموکراتی کوردستانی تەماشا دەکرا، ئەمەش ڕێگەی بەو پارتەدا تا ڕادەیەک کۆنترۆڵی دەرئەنجامەکانی هەڵبژاردن بەڕێگەی نایاسایی جۆراوجۆر بۆ بەرژەوەندی خۆیان بپارێزێت. بەڵام لەگەڵ ئەوەی ئێستا بەغدا سەرپەرشتی پرۆسەی هەڵبژاردن دەکات، ئەمەش توانای فێڵکردن وکاریگەری هەژمونی پارتی دیموکراتی کوردستانی تا ڕادەیەک سنووردار کردووە.. بەڵام بنبڕی نەکردووە ! جگە لەوەش زۆرێک باس لەوە دەکەن کە کۆمیسیۆنی پێشوو سەرۆک وئەندامانی هاوپەیمانی پارتی هەبووە یان لە لایەن پارتی دیموکراتی کوردستانەوە کڕدراون. ڕەنگە زیادبوونی شەفافیەت و بێلایەنی لە ژێر چاودێری بەغدادا گۆڕەپانی یارییە فێڵاویەکانی سەرانی پارتی تەسک کردبێتەوە، ئەمەش وایکردبێت کە هەوڵە گوماناوییەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ دەستەبەرکردنی چەند کورسییەکی نایاسایی وەک هەڵبژاردنەکانی پێشوو سەختتر کردبێت.
4. تەحەددیاتی کابینەی نۆیەمی مەسرور بارزانی
هەروەک دەزانین گلەیی وناڕەزایی هاوڵاتیان لە حوکمڕانی بنەماڵە وپیاوەکانیان لە حکومەتی هەرێمی کوردستاندا بەشدارە لە دابەزینی کورسیەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان. کابینەی نۆیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتی مەسرور بارزانی ڕەخنەی زۆری لێ دەگیرێ بەهۆی گرنگیدان بە ئۆپەراسیۆنەکانی ئاسایش وپۆلیس وپاراستن وهێزە بەرگ ڕەشەکان کە بەناوی جیاجیاوە ترس ودڵە ڕاوکێیان خستۆتە دڵی هاوڵاتیانی سڤیلەوە بەتایبەتی لەهەولێرودهۆک .، وەبەشێوازێکی زۆر ناشارستانی ودڕندانەوە دەچنەوە بەگژ ئەوخۆپیآندانەی کەزۆرجاربۆ داوای چارەسەرکردنی پێداویستییە کۆمەڵایەتی-ئابوورییە بەرفراوانەکانی دانیشتوانی کوردستان ویستویانە لەم دووشارە وەک شاری سلێمانی وهەڵەبجەودەوروبەری ئەنجامی بدەن . لە سەردەمی سەرکردایەتی کوڕی مەسعود بارزانیدا، ناڕازیبوون لە پرسەکانی وەک بێکاری، گەندەڵی و ناتەواوی خزمەتگوزارییە گشتییەکان پەرەی سەندووە. زۆر کەس کابینەی نۆیەم بە پچڕاو لە واقیعەکانی ڕووبەڕووی کوردانی ئاسایی دەزانن و پێدەچێت ئەمەش بووەتە هۆی لەدەستدانی پشتیوانی لە پارتی .
5. هێرشی سەربازی تورکیا و کاریگەری لەسەر هەڵبژاردن
داگیرکاریی تورکیا بۆ سەر باشووری کوردستان، ژینگەی سیاسی ناوچەکەی زیاتر ئاڵۆز کردووە و سێبەری داوە بەسەر پڕۆسەی هەڵبژاردنەکاندا. ئۆپراسیۆنە سەربازییە بەردەوامەکانی تورکیا لە ناوچە کوردنشینەکان ناڕەزایی خەڵکی باشووری ورووژاندووە. تەنانەت لای زۆرێک لە هاوڵاتیانی کوردی باکورو ڕۆژئاوا وڕۆژهەڵاتی نیشتەجێ ی باشوور هاوکاریی هەستپێکراوی پارتی دێموکراتی کوردستانی یان لانیکەم هەڵوێستی پاسیڤی سەرانی بنەماڵەی بارزانی بەرامبەر بە کردەوەکانی سەربازی تورکیا ،لەتیرۆرکردنی ڕۆژنامەنووسان وێرانکردنی ڕەزوباخی هاوڵاتیان وکوشتنی گوندنشینانی ئەوناوچانە وەک خیانەتێک دەزانن. بوونی سوپای تورکیا لە کاتی هەڵبژاردنەکاندا نیگەرانییەکانی سەبارەت بە شەرعیەتی پرۆسەکە دروستکردووە و پێدەچێت کاریگەریی لەسەر دەنگدەران هەبێت بۆ ئەوەی لە پارتی دیموکراتی کوردستان دووربکەونەوە و بە هاوبەشی لە داگیرکارییە بەردەوامەکانی تورکی بۆ سەر زێدی خۆیان دەزانن.
دەرەنجام: حیزبێک لە گۆڕەپانێکدا
ئەگەری کەمبوونەوەی کورسییەکانی پارتی دێموکراتی کوردستانی لە پەرلەمانی داهاتودا، ڕەنگی گۆڕانکارییەکی بەرفراوانتر لە داینامیکی سیاسی کوردستانی عێراقدا دادەڕێژێ. ئەو پارتە کە سەردەمانێک هێزێکی باڵادەست بوو، ئێستا لەگەڵ کۆمەڵێک زۆرانباز زۆردایە کە بنکەی پشتیوانییەکانی لەناوبردووە. لە گۆڕانکاری لە سیستەمی هەڵبژاردنەوە تا دەوری ڕۆڵی ئەکتەرە دەرەکییەکان و شکستی حوکمڕانی ناوخۆیی، دابەزینی دێموکراتی کوردستان شتێکی سەرسوڕهێنەر نییە، بەڵکو لوتکەی چەند پرسێکی لەمێژینەیە. ڕەنگە هەڵبژاردنەکانی داهاتوو خاڵی وەرچەرخانێک بێت بۆ ئەوپارتە و ناچاری بکات یان خۆی لەگەڵ واقیعە سیاسییە نوێیەکان بگونجێنێت یان ئەوانیش ڕووبەڕووی وەرینی بەردەوامی کاریگەرییەڕیشەییەکان لە ناوچەکەدا ببێتەوە.
