د. عبدالباقی مایی
ئه‌گه‌ر ئه‌م ب چاڤه‌كێ ساده و پاقژ و بێ ته‌شقه‌له ئو دویر ژ سیاسه‌تێ، سه‌حكه‌ین هه‌بوونا پێشمه‌رگه‌ی ئو هه‌بوونا گریللا ئو هه‌بوونا شه‌رڤانان، ئه‌م دێ بینین كو هه‌می كوردن ئان كوردستانینه و چه‌كێ هه‌لگرتی بۆ پاراستنا مافێن ره‌وا یێن كورد و كوردستانێ.
هه‌روه‌سا ئه‌گه‌ر ئه‌م پسیار بكه‌ین كا بوچی ناڤێن ڤان هێزان جودانه، دێ زانین كو حزبایه‌تی و پارچه‌كرنا كوردستانێ یا بویه ئه‌گه‌را په‌یدابوونا ڤان ناڤان دا مه‌رجێن جودا لسه‌ر ڤان بنگه‌هان تێدا په‌یدا ببن. ئێدی ئه‌گه‌ر حزبایه‌تی هه‌روه‌كو حزبێن به‌رپرسێن ڤان هێزان دبێژن ئارمانج پێ خزمه‌تا كورد و كوردستانێ بیت، دێ زانین كو ئه‌ڤ حزبه چنكو ژێر بیروباوهرێن حزبایه‌تیێ جودا كار دكه‌ن، تشته‌كێ ره‌وایه كو وان رێكخستنێن خوه یێن سیاسی یێن جودا هه‌بن، ئو ئه‌ڤ هزركرنێن جودا خه‌باتا رزگاریخازا كورد و كوردستانێ ده‌وله‌مه‌ند دكه‌ن نه‌كو لاواز دكه‌ن، ئه‌گه‌ر وه‌كی ئه‌و دبێژن هه‌می بۆ خزمه‌تا كورد و كوردستانێ خه‌باتێ بكه‌ن.
پا ڤێجار بوچی ئه‌ڤ حزبێن جودا خودانێن بیرو باوه‌رێن جودا دێ له‌شكه‌رێن جودا چێكه‌ن، ماده‌م ئارمانجا هه‌میا هه‌ر خزمه‌تا كورد و كوردستانێیه؟
ئایا بیرو باوه‌رێن ڤان حزبا دبنه ئه‌گه‌را په‌یداكرنا ناڤێن جودا بۆ له‌شكه‌رێن وان؟
نه‌خێر ئه‌و نه ئه‌گه‌ره ماده‌م ئارمانجا ڤان حزبا هه‌میا هه‌ر خزمه‌تا كورد و كودرستانێیه. بلا هه‌ر حزبه‌ك ل دویڤ مه‌رجێن خوه یێن هه‌رێمی و ئیدیولوجی و رێكخستنی رێكێن خه‌باتێ بۆ خزمه‌تكرنا كورد و كوردستانێ جودا ببینن. ل جڤاكێن پێشكه‌فتی و سه‌رده‌مژی گه‌له حزبایه‌تی تشته‌كێ ره‌وایه بۆ ئێك ئارمانجا هه‌ڤبه‌ش، به‌لێ هه‌ر حزبه‌كێ له‌شكه‌رێ خوه یی جودا نینه. بتنێ ئه‌ڤ دیارده یا چه‌كدارێن سه‌ر ب حزبانڤه یا ل جڤاكێن پاشكه‌فتی هه‌ی كو دبێژنێ “میلیشیا”.
به‌رسڤا ڤێ پسیارێ (2) ئه‌گه‌رێن دی دئینیته پێش: ئان ئه‌ڤ حزبه ڤان چه‌كداران بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه بكاردئینن، ئانكو ئارمانجا وان خزمه‌تا حزبیه نه خزمه‌تا كورد و كوردستانێیه، ئانژی په‌یداكرنا ڤان چه‌كداران بده‌ستێن دوژمنێن كورد و كوردستانێ هاتینه چێكرن دا بۆ خزمه‌تا ڤان دوژمنان بهێنه بكارئینان. ئه‌ڤ هه‌ردوو ئه‌گه‌ره د پارچه‌بوونا كوردستانێدا دگه‌هنه ئێك. له‌وما ئه‌م دشێین بێژین هندی كوردستان یا پارچه‌كری بیت، دێ هێزێن كوردستانێژی پارچه‌كری بن ئو نه‌شێن د خزمه‌تا كوردوكوردستانێدا خه‌باتێ بكه‌ن. راسته سه‌روكێن پارتێن به‌رپرس ژ پێشمه‌رگه‌ی ئو گریللا براكوژی یا حه‌رامكری، پشتی رویدانێن به‌رهه‌ڤبوونا وان ل هه‌رێمێن داگیركری ژ لایێ توركی ڤه. به‌لێ كه‌فتنا ڤان هه‌ردوو هێزان به‌رامبه‌ر ئێكودو ب بریارا داگیركه‌رێ تركه. له‌وما وان بڤێت ئان نه‌ڤێت ترك یێ به‌رێ وان د ده‌ت شه‌رێ براكوژیێ ماده‌م ئێك ژوان یێ شه‌رێ تركی دكه‌ت، ئو یێ دی هه‌ڤالێ تركییه. ئه‌ڤ چه‌نده گه‌فه‌كا ده‌ملده‌ست و راسته‌وراست یا براكوژیێ په‌یدا دكه‌ت. هیڤیدارین سه‌روكاتیێن هه‌ردوو هێزان ل سه‌ر حه‌رامكرنا براكوژیێ به‌رده‌وامبن.
وه‌ره راستیا هه‌بوونا كورد و كوردستانێ بینین پێش كا چاوان هه‌بوونا ڤی ملله‌تی ل سه‌ر ڤی وه‌لاتی راستیه‌كا دیروكیا ره‌وایه و پێدڤیه بهێت پاراستن. ئه‌م دزانین كوردستان بده‌ستێن بیانی یا هاتی پارچه‌كرن، نه‌كو خه‌لكێن ڤان پارچێن كوردستانێ بریار ل سه‌ر پارچه‌كرنێ دایه. ئانكو خه‌لكێ كوردستانێ پێدڤیه ئارمانجا خوه یا سه‌ره‌كی بكه‌ت پاراستنا ڤێ راستیا دیروكیا ره‌وا. ئه‌گه‌ر حزبێن كوردستانێ بۆ ڤێ ئارمانجێ خه‌باتێ نه‌كه‌ن مه‌ترسیا دوژمنكاریا وان به‌رامبه‌ر ئێكودو هه‌ر دێ هێته پێش هه‌روه‌ك مه دیتی و گولێبوی ئو دیروكا شوره‌شێن كورد و كوردستانێ نیشادای.
كورد وه‌كی ملله‌ت ئو كوردستان وه‌كی وه‌لاتێ ڤی ملله‌تی راستیه‌كا دیروكیه و زانستیه نابیت بهێت ژبیركرن. هه‌ر هێزه‌كا بۆ خزمه‌تا كورد و كوردستانێ په‌یدا بوی، مینا پێشمه‌رگه ل باشورێ كوردستانێ ئو گریللا ل باكورێ كوردستانێ ئو شه‌رڤان ل روژئاڤایێ كوردستانێ، ئارمانجا هه‌میا خزمه‌تا كورد و كوردستانێیه ئه‌گه‌ر ئه‌م ژ حزبێن وان باوه‌ر بكه‌ین. هه‌ر هێزه‌كا ل كوردستانێ په‌یدا د بیت ئه‌گه‌ر ئارمانجا وێ پاراستنا خاك و خه‌لكێ كوردستانێ نه‌بیت دێ كه‌ڤیته دخزمه‌تا داگیركه‌رێن كورد و كوردستانێدا ئانكو دێ داگیركه‌ر و دوژمنێن كوردستانێ وان بكار ئینن بوۆ لێدانا بزاڤا ئازادیخازا كورد و كوردستانێ، ئانكو دێ كه‌ڤیت به‌رامبه‌ری برایێن خوه ئو براكوژیێ كه‌ت.
هه‌ره پسیارا تاكه‌كێ پێشمه‌رگه ئان گریللا ئان شه‌رڤان بكه، كا ئه‌و بوچی چه‌كی دهه‌لگریت؟
دێ بێژیته ته بو پاراستنا مافێن ره‌وا یێن كورد و كوردستانێ. ئانكو ئارمانجا ڤان هێزان ژێك جودا نینه. راسته هه‌ر حزبه‌ك ب بیروباوهرێن خوه چه‌كدارێن خوه په‌رورده‌كرینه و به‌رهه‌ڤكرینه، به‌لێ حزبێن به‌رپرس ژ ڤان هێزان ئه‌و په‌روه‌رده‌نه‌كرینه دا دژی ئارمانجێن سه‌ره‌كی یێن پاراستنا كوردو كوردستانێ خه‌باتێ بكه‌ن، له‌وما هه‌ر تاكه‌ك ژ ڤان هێزان ئاماده‌یه دگه‌ل هه‌ڤكارێن خوه بو ڤێ خزمه‌تا پیروز خه‌باتێ بكه‌ت. ئانكو چ جوداهی دناڤبه‌ینا واندا دیار نینه، ئه‌گه‌ر ئه‌و بخوه بریارێ بده‌ن.
به‌لێ پا هه‌ر حیزبه‌ك وان چه‌كداران بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه بكار دئینیت، له‌وما دێ بینی ئه‌و بێی حه‌زا خوه د كه‌ڤن خه‌نده‌كێن دژی ئیكودو، ده‌ما حزبێن وان سیاسه‌ته‌كا شاش بكاردینن ئو نه‌شێن خوه ژ له‌پێن داگیركه‌رێن كوردستانێ رزگار بكه‌ن. ئێدی هه‌ر هه‌ولدانه‌كا هێزێن كوردستانێ ژێك جودا بكه‌ت ئه‌و نه دخزمه‌تا كورد و كوردستانێدایه. ئێكگرتنا خاك و خه‌لك و هێزێن كوردستانێ راستیه‌كا دیروكیا ره‌وایه پێدڤیه بهێت پاراستن. بتنێ ئێكگرتنا هیزێن كوردستانێ دێ شێت ڤێ راستیێ پارێزیت.
