بەرزان حەمەسوور
ئەگەربەپێی زمانی وێنەکان بێت، کورد گەیشتووەتە لوتکەی سیاسەت..
.ئەگەر بە دیدارو چاوپێکەوتنەکانی سەرۆک بێت ئێمەدۆستمان زۆرن
ئەگەر بە سەردان وگەشتەکانیش بێت ئێمەی کورد هەنگاوێکمان ماوە بۆ ڕاگەیاندنی دەوڵەتی کوردی..
خۆ ئەگەر بە ووتارەکان ولێدوانەکان وبزەی سەرلێوەکانی سەرۆکیش بێت ئەوە هەمووشتێ بڕاوەتەوە بەڵام خۆمان دەمانەوێت بیکەین بەسورپرایزێکی خۆش بۆ میللەتی تینوبەئازادی ..
یان ئەوەتا سەرۆک خۆی هەموو شتێکی بڕاندۆتەوە بەڵام ڕایناگەێنێ نەوەک دراوسێ ودوژمنەکانمان دڵیان ڕاوەستێ ..!
بەڵام جێ ی سەرنجە هەمووجارێ کەدێتە سەر دروێنە و کۆکردنەوەی خەرمان وباراش ، کورد بە گیرفان وباری بەتاڵەوە دەگەڕێتەوە..!
ئایا سەرکردەکانی کورد ئەم سیاسەتە دەکەن وپارەیەکی زۆرلەدەمی میللەت دەگرنەوە ودەیدەن بۆ گرتنی ئەو وێنانە .تا بە لایەنگرانی حزبەکەیان بڵێن " ئێمە لە ئاستێکی بەرزدا سیاسەت دەکەین..
نامەیەکی کراوەش بەمیللەتی بێدەسەڵاتیش بگەێنێ: "نەفەستان درێژتربێت،بەرگەی برسێتی وساردوسەرما وبێ مووچەیی وناعەدالەتیمان زیاتر بگرن ، کە گەڕامەوە هەواڵی چەوری گەرموگوڕم پێیە بۆتان "
زۆرگرنگە بە بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە لەم جۆرە نامەوهێماولێدوانانە نزیک ببینەوە و چەندین ڕوانگە لەبەرچاو بگرین. لێکدانەوەی واقعە سیاسییەکان شتێکی پێچەوانەمان پێدەڵێن...بە تایبەت لە ڕێگەی شیکردنەوەی ژیرانە بۆ بارودۆخەکە وبەستنەوەی کەرەستەو بەرهەمی بەردەست و بەدەست هاتووی بینراوەوە دەتوانێت زۆر جیاواز بێت..
ئەو بیرۆکەیەی کە گرووپێک کورد، ڕەنگە بۆ وێناکردنی گێڕانەوە وداپۆشینی سیاسی دیاریکراو، وێنەسازی بەکاربهێنێت، ئەمکارە تەنها بۆ ئەوان تایبەت نییە. سیاسەتمەداران و سەرکردەکان لە سەرانسەری جیهان زۆرجار بەشداری چالاکییەکانی دروستکردنی وێنە دەکەن بۆ ئەوەی تێڕوانینی گشتی لە قاڵب بدەن. لەوانەیە ئەمەش بریتی بێت لە نمایشکردنی دەستکەوتەکان، کۆبوونەوە لەگەڵ کەسایەتییە کاریگەرەکان، یان چالاکییەکانی تر کە هەستکردن بە سەرکەوتن و کاریگەری سیاسی دەگەیەنن.
بەڵام زۆر گرنگە ئەو هێماسازییەی کە لە وێنەکاندا خراوەتەڕوو لە واقیعە ئاڵۆزەکانی حوکمڕانی و جێبەجێکردنی سیاسەت و گەشەپێدانی ئابووری جیا بکرێتەوە.
هەڵوێستی سیاسی و حوکمڕانی کاریگەر هەمیشە هاوواتا نین و ئەو سەرکەوتنانەی لە وێنەکاندا وێنا دەکرێن، مەرج نییە ڕەنگدانەوەی خۆشگوزەرانی گشتی کۆمەڵگایەک بن..!
ئەگەر بانگەشەی ئەوە هەبێت کە سەرکردە کوردەکان سەرچاوەیەکی بەرچاو لە دروستکردنی وێنەدا خەرج دەکەن و لە هەمان کاتدا کەمتەرخەم لە پێداویستییە ڕاستەقینەکانی پێکهێنەرەکانیان، ئەوە گرنگە کە لە ڕێگەی سەرچاوەی باوەڕپێکراوەوە ئەم ئیدیعایانە پشتڕاست بکرێتەوە. ڕۆژنامەگەری بێلایەن بە لێکۆڵینەوەوهەڵسەنگاندنی سەربەخۆ و دیدگای جۆراوجۆر دەتوانن تێگەیشتنێکی ڕاست ودروست لە دۆخەکە هەڵهێنجن.
لە هەر چوارچێوەیەکی سیاسیدا، گرنگە هەمەجۆریی بۆچوونەکانی ناو کۆمەڵگاکە لەبەرچاو بگیرێت. بۆ نموونە ڕەنگە هەموو کوردێک لە سەر سەرکردەکانیان یان کاریگەریی سیاسەتەکانیان هەمان بۆچوونیان نەبێت. بەشداریکردن لە گفتوگۆی کراوە و داوای زانیاری ڕوون لە چەندین سەرچاوە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ تێگەیشتنێکی گشتگیرتر لە دۆخەکە.
جگە لە ڕەچاوکردنی جۆراوجۆری بۆچوونەکان، زۆر گرنگە بەدواداچوون بۆ ئەو چوارچێوەیە کۆمەڵایەتی-سیاسی و ئابوورییە فراوانتر بکرێت کە ئەم ئیدیعایانە تێیدا دەکرێت. کاریگەری حوکمڕانی و سیاسەتەکان دەتوانرێت لە ژێر کاریگەری چەندین هۆکاری بێشوماردا بێت، لەوانە بارودۆخی مێژوویی، داینامیکی ناوچەیی، ڕەچاوکردنی جیۆپۆلەتیکی و بارودۆخی ئابووری.
هەرچەندە دابەشکردنی سەرچاوە و سوودەکان لەناو کۆمەڵگەیەکدا پرۆسەیەکی ئاڵۆزە. بەڵام زۆر پێویستە تۆمەتەکانی خراپ بەڕێوەبردن یان گەندەڵی لەلایەن دەسەڵاتی پەرلەمانی کارا یان دەسەڵاتی دادگای سەربەخۆی بێلایەن ودامەزراوە پەیوەندیدارەکانەوە بە وردی لێکۆڵینەوەیان لەسەر بکرێت و سیستەمی یاسایی سەرکردەکان لێپرسینەوەیان لەگەڵدا بکات تائەو جۆرە ئیدیعایانە پشتڕاست بکرێنەوە.
شایەنی باسە کە گێڕانەوەی سیاسی نەک تەنها لەلایەن سەرکردەکانەوە بەڵکو لەلایەن لایەنە پەیوەندیدارە جیاوازەکانەوە دەتوانرێت لە قاڵب بدرێت، چ ناوخۆیی و چ دەرەکی. دەزگاکانی ڕاگەیاندن و گروپە ئۆپۆزسیۆنەکان و ئەکتەرە نێودەوڵەتییەکان ڕەنگە دیدگا و ئەجێندای تایبەت بە خۆیان هەبێت کە کاریگەرییان لەسەر وێناکردنی ڕووداوە سیاسییەکان و سەرکردایەتیکردن هەبێت.
بۆ پێکهێنانی تێگەیشتنێکی باش، واباشترە ڕاوێژ بە سەرچاوەی جۆراوجۆر بکرێت، لەوانە هەواڵی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی، شیکارییە زانستییەکان و ڕاپۆرتەکانی ڕێکخراوە بەناوبانگەکان. سەرەڕای ئەوەش، پەیوەندیکردن لەگەڵ تاکەکانی کۆمەڵگا و بیستنی ئەزموونە ژیاوەکانیان دەتوانێت تێڕوانینێکی بەنرخ بۆ واقیعەکانی سەر زەوی دابین بکات.
لە کۆتاییدا، هەڵسەنگاندنی ئیدیعاکان سەبارەت بە دۆخی سیاسی و سیاسەتەکانی سەرکردایەتی و کاریگەرییەکانیان پێویستی بە ڕێبازێکی بیرکراوە و هەمەلایەنە هەیە. بە لەبەرچاوگرتنی چەندین دیدگا و سەرچاوە، مرۆڤ دەتوانێت باشتر بە ئاڵۆزییەکانی داینامیکی سیاسیدا بڕوات و دیدێکی ئاگادارتر بەدەستبهێنێت سەبارەت بەو بارودۆخە ڕاستەقینەیەی کە کۆمەڵگەی پرسیارکراو ڕووبەڕووی دەبێتەوە.
