داهێنانی داهێنانەکان لە عەقڵی مرۆڤەوە «ديب سيك»..

ئاریان کەرکوکی

با جیاوازییەکانی دیدگاکان جێبهێڵین، وە با زاڵبوونی فیکری لە چۆنیەتی تێگەیشتن لە گەشەسەندنی خێرا لە بواری زانستە مۆدێرنەکاندا جێبهێڵین چونکە تەنانەت بۆ ساتێکیش بیرکردنەوە لە دۆزینەوەی دیدێکی جیاواز لە تێگەیشتندا بەرەو لادان و لادانمان دەبات بۆ ئەوەی هاوسەنگ نەبن لەگەڵ خێرایی تەکنەلۆژیا لە سەردەمی ئێستادا لە هەموو بوارەکاندا، سەرەتا لە بەرنامە ئەلیکترۆنیەکان و تەکنەلۆژیاوە کۆمپیوتەر و چەندین ئامێری تر کە لە ماوەیەکی زۆر کورتدا لە ئاسۆدا دەرکەوتن، لە بیست ساڵ زیاتر نەبوو، بە… شۆڕشی ڕاستەقینە لە پیشەسازییە پێشەنگەکاندا لە دوای شۆڕشی پیشەسازی سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمەوە، بە زانینی ئەوەی کە هەموو زانستەکان پێویستیان بە چەندین سەدە بووە بۆ ئەوەی لە داهێنانەکاندا بگاتە دەستیان، بەڵام ئەو کاتەی ئێستا لە خەیاڵی هەندێک بیرمەندی سۆفیستدا ناتوانرێت باوەڕمان پێی هەبێت دوورکەوتنەوە لە چەمکەکانی زانستی مرۆڤ، بنەمای بەردەوامی ژیانە. هەرچەندە لە ناو ئەو پێشهات و کێبڕکێیانەدا، پارە ڕۆڵێکی بەرچاوی تێدا بینی و لە دونیای ئەمڕۆشدا بەس نییە بۆ کۆکردنەوەی ملیۆنان دۆلار لە وەبەرهێنەرە گەورەکان و خاوەن هەژمارە بانکییەکان کە بارگرانیی ئەو باندە بەهێزەیان لەسەرە و بیانخەنە ناویەوە پێکهاتە پیشەسازییەکان لە دۆڵی سلیکۆن یان لە سەنگافورە یان لە سۆفیاپۆلیس و چاوەڕێی داهێنانەکان دەکەن نامۆ، بەڵام تەنها دەتوانێت ئەنجامێکی نائاسایی بەدەستبهێنێت بە پێکهێنانی عەقڵی مرۆڤ و گەیاندنی بە تاقیگەی بەرهەمهێنان کە عەقڵی ئێستای مرۆڤ، بەتایبەتی لە وڵاتانی خاوەن سەروەری کە زاڵن بەسەر گەلەکانیاندا بۆ خۆیان سوود لە بەردەوامی دەوڵەت بەبێ وەستان یان گەشەکردنی دەروون. داهێنانی ڕێکخراوێکی زانستی پاتێنتێکە لە داهێنانەکەدا، بەڵام داهێنانی عەقڵەکان تا ڕادەیەکی بەرز داهێنانەکەیە لە خۆیدا، بۆ نموونە چین بنکەیەکی بنەڕەتی عەقڵی مرۆڤی هەیە کە لە هەزاران هێندەی عەقڵی ئەنیشتاین تێسلا تێدەپەڕێت، و داهێنان فۆرمولەیەکی بنەڕەتییە لەم بوارەدا، و داهێنان بۆ هێنانە ئارای بەرهەمێک کە پێویستی بە هەزاران چالاککردن و پەرەپێدان هەیە تەنها دۆلار، و شۆڕشێکی داهێنان لەوانەیە ڕووبدات کە مرۆڤایەتی پێشتر نەیزانیبێت، و ئەمەش ئەوەیە کە لەگەڵ “Deep Sci. ” پێم وایە داهێنانێکی لەم شێوەیە ناوەستێت، بەڵکو بەردەوام دەبێت، و کێبڕکێ توندتر دەبێت، شەڕی بازرگانی و سنووردارکردنی ئەمریکا زیاتر دەبێت، کە ئەمریکا دەیسەپێنێت بەسەر هەموو شتێکدا کە لە چینەوە دێت، و ئەم دووەمیان خۆی دەدزێتەوە و زیاتر و زیاتر بەرهەم دەهێنێت، بەپێی ئەو عەقڵ و لێهاتووییانەی کە بەرهەمی هێناوە و ئەو هاوپەیمانییانەی کە لە ئاسیا و ئەفریقا و شوێنەکانی دیکەدا ئەنجامی داوە و بەپێی یاساکانی جیهانگیری کە ئەو بە باشی تێگەیشتووە و توانیویەتی خۆی فڕێ بداتە باوەشی و خۆی بە زیرەکییەوە جێگیر بکات، و لە… جیهانێک کە نوێ و هەموو شتێکی هەرزان خۆشدەوێت و ماوەیەک لەمەوبەر بوومەلەرزەیەکی دەنگدانەوە لە جیهانی زیرەکی دەستکرد و جیهانی توێژینەوەی زانستی و بۆرسە و جیهانی سیاسەتدا ڕوویدا دوای ئەو سەرکەوتنە گەورەیەی چینییەکان بەدەستیان هێنا بەرنامەی “Deck Seek” کە خاوەنەکەی یانگ وێنفیان توانی داهێنانی بەرنامەیەک کە ئێستا لەسەر تەختی بەرنامەکانی ئەپڵ وەک زۆرترین دابەزاندنی بەرنامە لەلایەن بەکارهێنەرانی ئایفۆن لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا؛ ئەوەی وایکرد لە زۆرێک لە ئەپڵیکەیشنە ئەمریکییەکان سەرکەوتوو بێت ئەوەیە کە دەتوانێت بە خێرایی و لۆژیکی بیربکاتەوە لە ماوەیەکی پێوانەیی و بە تێچووی زۆر کەم چونکە پشت بە چیپەکانی ئەمریکی نابەستێت کە لە “Nvidia” و کۆمپانیاکانی ترەوە دێن، واتە زیرەکی بەرهەمدار لە چین توانیویەتی بۆ پەرەپێدانی چیپی تایبەتی ناوخۆیی کە داهێنەرانە و توانای کێبڕکێیان هەبێت، یان ئەوەی کە داهێنەر بووە لە پشت بەستن بە بەدیلەکانی تری نەناسراو کە ئەم چیپانە بەکارناهێنن، و ئەمەش لەم جیهانەدا دەکرێت کە بە خێرایی ڕەشەبا گەشە دەکات… ئەمە ئەگەر… ئەوە کێبڕکێی نێوان زلهێزەکانی ئەمریکا و چین بوو، بەڵام دەبینم کە هەوڵێکە لەلایەن ئەو چینەی کە لەم وڵاتانەدا چڕبوونەتەوە بۆ ئەوەی نیشان بدەن کە باڵادەستی دەروونی نەک تەنها لە نەوەی ئەمریکیدا ئینکاری دەکرێت، بەڵکو لە نەوەکانی دیکەی وڵاتانیشدا ئینکاری دەکرێت. ئەگەر تایبەتمەندی ئابووری و بازاڕی دارایی یارمەتیدەر بێت لەوەدا، ئەوا باڵادەستییەکی تر دەبێت جگە لە باڵادەستی دیپ سایکۆ بۆ ئەوەی بەکارهێنانەکە بە مافە تەکنەلۆژییەکەیەوە وەسف بکرێت، دیپ سایکۆ لە بابەتێکی بنەڕەتیدا لە باقی ڕکابەرەکانی باڵادەستە ، بەو پێیەی کراوەیە بە تەواوی سەرچاوەی لەسەرە، واتە دەتوانرێت دابەزێنرێت و لە کۆمپیوتەرەکاندا هەڵبگیرێت بۆ ئەوەی بتوانرێت لە ناوخۆدا یاری پێبکرێت بەبێ ئەوەی پێویست بکات لە ڕێگەی ئینتەرنێتەوە بەکاریبهێنرێت، هەموو ئەمانە بە چەند سەنتێک؛ نرخی API ی مۆدێلەکە کەمتر لە ٤٠ سەنتە بۆ هەر ٢ ملیۆن فەرمان، لە کاتێکدا بۆ ChatGPT ١٥ دۆلارە. ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ کەمی تێچووی پەرەپێدانی مۆدێلی چینی بەپێی ئەو زانیاریانەی کە لەبەردەستدان، بەرهەمە چینییەکە تەنها 5.5 ملیۆن دۆلاری تێچووە بە بەراورد بەو سەدان ملیۆن دۆلارەی کە کۆمپانیا ئەمریکییەکان پێویستیان بوو بۆ پەرەپێدانی مۆدێلەکانیان. ئەوەی لە دونیای کێبڕکێی تونددا دەگوزەرێت کە هیچی لەدوای خۆی بەجێناهێڵێت، لەگەڵ شەپۆلی لێدوانی کاریگەرە ئابوورییە گەورەکان، وەبەرهێنەران و خاوەن کۆمپانیا گەورەکان، وەک بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیاکانی مایکرۆسۆفت و چاتجی پی تی، یان بۆ بەرگریکردن لە خۆیان یان بۆ ڕێنماییکردن سیاسەتە گشتیەکانی داهاتوو یان “ “کوێرکردنی” ئەوەی ئەوی دیکە بەرهەمی هێناوە یان پێشبینیکردنی ئەو زیانە گەورەیەی کە دەتوانێت ڕووبدات، باسی ئەو دۆخە مەترسیدارە ناکەم کە سەرۆکی ئەمریکا تێیدایە، کە هێز و گەشەسەندنی زیرەکی دەستکردی ئەمریکای کردووە بە یەکێک لە پایەکان لە هەڵمەتی هەڵبژاردنەکانی و یەکێک لە بناغەکانی ڕێنماییەکانی سیاسەتی ناوخۆیی، و کە چەند ڕۆژێک لەمەوبەر فەرمانی جێبەجێکردنی واژۆکرد سەبارەت بە زیرەکی دەستکرد، کە سیاسەتەکانی پێشووی حکومەت هەڵدەوەشێنێتەوە کە بە وتەی خۆی “بەربەستن لەبەردەم داهێنانی ئەمریکی لە AI.” ئەو پشتگیری خۆی لە دەستپێشخەری وەبەرهێنانی ستارگەیت دا، هاوپەیمانی کۆمپانیاکانی وەک سۆفتبانک و ئۆراکل کە “بڕیاری وەبەرهێنانی 500 ملیار دۆلاریان دا بۆ بنیاتنانی ژێرخانی خۆی کاتێک داهێنانێکی لەو شێوەیە بە سەرکەوتنێکی وەها گەورە دێتە ئاراوە و لە وڵاتێکەوە کە تێیدا کاردەکات.” نهێنی و سەرسام دەکات ڕکابەرە پیشەسازییەکان و خاوەن پاتێنتەکان بە داهێنانی چاوەڕواننەکراو، کە بنەماکانی دیاریکردنی قورسە، و بەهێزی ئەوەی دوای ئەوان دێت لە ڕووی بەرهەمەکانی ترەوە، بەو پێیەی ئەمە دەبێتە هۆی ترس و دڵەڕاوکێ و لەدەستدانی متمانە لەنێو ڕکابەرە سەرەکییەکان، و مەبەستم لەوە ئەمریکییەکانە؛ کۆمپانیای ئەمریکی “Nvidia” ئەو کەسە بوو کە قسەی کۆتایی لەم بوارەدا هەبوو، و بە پشتبەستن بە قسەی زانا و داهێنەرەکانی و دەرئەنجامی بەرپرسەکانی، سیاسەتی گشتی و تایبەت لەم بوارەدا پەسەند کرا و ئێمەش لەوە تێدەگەین کە ڕاستەوخۆ دوای ئەوە دەرکەوتنی داهێنانی چینی، زۆرێک لە وەبەرهێنەران متمانەیان بە کۆمپانیاکە لەدەستدا و بەو چیپانەی کە لێی دروستیان کردبوو سەرچاوەی سامانەکەیان، و ئەو کەسەی کە زۆری فرۆشت R لەوان پشکەکانیان، بۆیە پشکەکانی کۆمپانیاکە لەسەدا ١٧ی بەهاکەیان لەدەستدا، واتە زیاتر لە ٦٠٠ ملیار دۆلار، ئەمەش زیانێکی مێژووییە، دەستبەرداری دەسەڵاتی خۆی بوو وەک یەکێک لە دەوڵەمەندترین کۆمپانیاکانی جیهان، بێگومان کاتێک کۆمپانیای باوک پژمین دەکات ، کۆمپانیاکانی تر سەرمایەکی توندیان هەیە، و تەنانەت لەوانەیە بە تەواوی بتەقێنرێنەوە
•

سەرچاوە : سایتی دەنگەکان