ئەرسەلان مەحمود*
لە نێوان كەمینەی چەوسێنەرو زۆرینەی سەركوتكەردا زەواجێك هەیە نەپساوە، جۆرە دابڕانێك لەم دوو دونیا بینییەدا گەر هەبێ تەنها زمان و زەمینەو فۆڕمە، دوو ڕێگەن بەڵام یەك ئامانجن، دوو خەسڵەتن، بەڵام یەك ئەنجام و دەرئەنجامن، ستەمكار دواجار بەهەر زمانێك بدوێ، لەهەر ژێنگەو بەرگێكدابێ هەر ستەمكارە، تراژیدیا چەوساندنەوەو سەركوتگەرییەكە نیە، نەخوێندنەوەو نەناسینەوەو تێنەگەیشتنە لەم حەقیقەتە.
دوێنێ سەددام و ڕژێمەكەی بەزمان و زەمینەی عروبە لەفۆڕمی كەمینەی نەتەوەیی و مەزهەبی دا، گەلانی عیراق و ناوچەكەی دەچەوساندەوەو فاشییەتیشی بەئیشتراكییەت بەخەڵك دەفرۆشتەوە، ئەمڕۆ پۆپۆلیزمی خێڵگەرایی لەفۆڕمی كوردبوون و زەمینەی كوردایەتی موزەییەف و بەزمانی زۆرینەی كارتۆنی، دەنگەكان سەركوت دەكات و جیابینییەكان دەمژێ و ڕەنگەكان لەبۆتەی تاكڕەهەندیدا بەدیموكراسیەت ئەكڕێتەوە لەخەڵك.
ئەو بەعسی و سەددامیانەی لەپرۆسەی ئازادی عیراقدا نەكوژان، یەكیەكەیان ئەوەتا لەهەولێر، لەناو ئەوپەری ئارامی و سەلامەتی گیانی و ژیانیدا دەمرن، ئەمە ئەو ڕاستیەیە دەیانساڵە دژو دوژمنانی كوردو دوكانە بۆرە حزبییەكانی كەتافی كوردایەتی و بژاردە دەمەوەرە بێ پرەنسیپەكان و ئۆپۆزسیۆنی مشەخۆر، ناهێڵن خەڵكی لێی تێبگەن.
مرۆڤی كورد تا لەڕەگەوە نەتوانێ لەدۆخی خۆی تێبگات، ناتوانێ لەخوێندنەوەو ناسینەوەو خود نووسینەوەی ئەوانیتر تێبگات، ئەمە گرفتە هەرە گەورەكەی بژاردە جیاكانی كوردە بێگومان بەپێكهاتە نەتەوەییە كوردستانییەكانیشیەوە.
مرۆڤ ئەگەر لەهەر دۆخێكدا هەست بەوە نەكات چییەو كێیەو ئامانجەكانی چین، یان بوون و مان و ژیانی بەچییەوە بەندەو دەوێ، مرۆڤێكە تاك و تەریك، ئەوەی ڕزگاری دەكات، خۆدۆزینەوەو خۆناسكردنەوەو هەبوونی مافی یەكسانە بەفەرهەنگ، بەدەستورو بەیاسا، نەك ڕستكراوی ژێر سایەو سێبەری قۆنتەراچی و قومارچییەتی فاشیست و ڕەفتار فاشی.
هیچ نەتەوەو میللەتێك ناتوانێ مەزن بێ، ئەگەر كارەكتەرو هێزی مەزنی جڤاكی و سیاسی لەخۆیدا بونیاد نەنابێت، خۆجوینەوەو خۆوێنا كردنەوەی كوێرانە لەڕەگ و ڕێشاڵەوە وێڕانی دەكات، هەر وەك چۆن هیچ جۆرە دیموكراسییەتێكیش ناتوانێ سەلارو سەلامەت و تەمەن درێژ بمێنێتەوە، ئەگەر ماف و ئازادییەكانی بەفەرهەنگ، بەیاساو ڕێسا پەسندو قبوڵ نەكردبێ.
بچوكترین كەمینەی سەر زەوی تاكە كەسە، تاك كاڵایە نەك ئاڵا لەزۆرینەی سەركوتكەردا كارتۆنە نەك كارەكتەر، ئەو حزب و هێزو لایەنە سیاسیانەی یەكە پێكهێنەرەكەیان خێزان یان خێڵە، مافی بیركردنەوەو بڕیاردان تیایاندا تاك نییە یەكەی دەستەجەمعییە، لەیەكەی دەستەجەمعیدا تاك چپێگەو ڕۆڵێكی لەپێكهاتەو بونیادناندا نیە، ئەوەی بیردەكاتەوەو بڕیاردەر ئەدا سەرۆك خێڵە.
ئەو حزب و لایەنە سیاسیانەی ماف و ئازادییە تاكە كەسییەكان لەژێر هەر ناوێكدا چ لەخۆدا یان بەدەرەوەی خۆدا زەوت دەكەن، چەوسێنەرو سەركوتكارن، هیچ چەوسێنەرو سەركوتگەرێكێش نییە دادپەروەربێ و بتوانێ پارێزگاری لەماف و ئازادی پێكهاتە نەتەوەیی و بژاردە جیاكانی وەك ڕۆشنبیران، نووسەران، هونەرمەندان، لاوان و ژنان و مامۆستایان و پیشەگەران و ئەوانی تر بكات.
ئەركی ڕاستەقینەی حزبی ڕاستەقینە ڕەخساندنی زەمینەی ماف و ئازادی پێكهاتە نەتەوەیی و بژاردە جیاكانی ترە، ڕەگی نەتەوەیی و بەهای پیشەگەری خۆناسینەوەیە لەخۆدا.
بەعس خوێنی نەتەوەكان و وزەی پیشەگەرو بژاردە جیاكانی دەمژی، بەڵام سەرئەنجام نەیتوانی وشكیان بكاتەوە لەخۆیان و لەخۆیدا، ئەو حزبەی ئەمڕۆ بیەوێ لەچاوی دونیادا وەك كەرەستەی جوانكاری بەكاریان ببات، بای وادە دەیبات، ئەمە خۆكوژییەكە.
دیموكراسییەت ئەوەیە مافی ئەوانی تری تێدا سەركوت نەكرێ، نەك گەمارۆدانی ئەوانی تر لەژێرباڵ و هەیمەنەو هەژموونی خۆدا، دیموكراسی بەهێز كردنی توانای هەر تاك و بژاردەو پێكهاتەیەكە بۆ بەشداریكردن لەدیالۆگ و گەشەپێدانی ژیانی كۆمەڵایەتیدا، نەك گۆشەگیر كردنیان لەسوچی قەناعەتی حزبێكی دیاریكراودا، زۆرینەو دەسەڵات لەدیموكراسیدا خەڵكە نەك حزب و حاكمییەت.
سەرچاوە : گەلی کوردستان
