د. توانا
کاتێک باس لە "سیاسەتی گشتگیری" یان تێکەڵاوی کلتورەکان دەکەین، ئاماژە بە چەمکێک دەکەین کە ئامانجی بەڕێوەبردنی کاریگەرانەی بارودۆخە سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتییەکانە، بە خستنەڕووی گروپ و بەرژەوەندی و بۆچوونی جۆراوجۆر لە پرۆسەی بڕیاردان.
ئەم سیاسەتە ئامانجی بەدەستهێنانی هاوسەنگی و سەقامگیری و دوورکەوتنەوە لە پەرەسەندنی نەرێنی ململانێکان یان جیاکارییە چینایەتیەکان.
بۆخۆکۆنترۆڵکردن لە کۆمەڵگا،هەروەها لە سیاسەتی گشتیدا ،کە زادەی بیروبۆچون وپلانی پێشکاتی پارتەکان وبەڕێوەبردنی مەکینەی حوکمی دەوڵەتە، پێویستیمان بەشیکردنەوەی ئەم خاڵانەیە:
1. هاوسەنگی و فرەیی:
چەمکی گشتگیری بریتییە لە دابینکردنی شوێن بۆ دەنگ و بەرژەوەندییە جۆراوجۆرەکان لە کۆمەڵگادا. سیاسەت پێویستە هەمەچەشن بێت و فرە بۆچوون لەخۆبگرێت نەک جیاکاری لە دژی هەندێک گروپ.
2. گفتوگۆ و هاوکاری:
کۆنتڕۆڵکردن هاندەری پەیوەندی و گفتوگۆی کراوەیە لە نێوان دەسەڵات و لایەنە جیاوازەکاندا. ئەم ڕێبازە تێگەیشتن لە پرسە ئاڵۆزەکان بەرز دەکاتەوە و یارمەتی گەیشتن بە چارەسەری کۆدەنگی دەدات.
3. پاڵنەر بۆ بەشداریکردن:
سیاسەتی گشتگیری هاندەری بەشدارییەکی بەرفراوان دەبێت لەلایەن هاوڵاتیانەوە لە پرۆسەی بڕیاردان، جا لەڕێگەی هەڵبژاردنەوە بێت یان بەشداریکردن لە کردەوەی گشتیدا.
4. دادپەروەری کۆمەڵایەتی:
گشتگیری بریتییە لە گرنگیدان بە بەدەستهێنانی دادپەروەری کۆمەڵایەتی لەڕێگەی دابەشکردنی سەرچاوەکان بە شێوەیەکی دادپەروەرانە و دەستەبەرکردنی دەرفەتی یەکسان بۆ هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگا.
سیاسەتی خۆگرتن لە پارتەکاندا:
1. هەمەجۆریی بیرۆکەکان:
سیاسەتی خۆگرتن لە حیزبەکاندا بەندە بە فرەچەشنی بیرۆکە و هەڵوێستەکانی ناو حیزب. پێویستە نەرمی هەبێت بۆ جێگیرکردن و نوێنەرایەتیکردنی بۆچوونە جۆراوجۆرەکان.
2. چارەسەرکردنی ناکۆکی ناوخۆیی:
کۆنتڕۆڵکردن ڕۆڵی هەیە لە چارەسەرکردنی ململانێ ناوخۆییەکانی نێوان ئەندامانی حیزب، بەو پێیەی جەخت لەسەر گفتوگۆ و لێکتێگەیشتن دەکرێتەوە بۆ دوورکەوتنەوە لە توندڕەوی و دووبەرەکی.
3. نوێنەرایەتی هەمەچەشن:
پێویستە پارتەکان هەوڵ بدەن بۆ بەدەستهێنانی نوێنەرایەتیی هەمەچەشنی دانیشتوان و گروپە جیاوازەکانی کۆمەڵگا بن بۆ دەستەبەرکردنی ئامادەبوونێکی گشتگیر و دادپەروەرانە.
4. شەفافیەت و لێپرسینەوە:
پێویستە پارتەکان بنەماکانی شەفافیەت و لێپرسینەوە بگرنەبەر بۆ دەستەبەرکردنی بەڕێوەبردنی کاریگەر و تێگەیشتنێکی باش لە پرسەکانی خەڵک.
ئەنجام:
سیاسەتی گشتگیری نوێنەرایەتی وەڵامێکە بۆ ئاستەنگەکانی فرە کولتوری و هەمەچەشنی لە کۆمەڵگا مۆدێرنەکاندا. گەیشتن بە هاوسەنگی و لێکتێگەیشتن، سەقامگیری و پێشکەوتن بەرەوپێش دەبات. لە چوارچێوەی حزبەکاندا، گشتگیری بەشدارە لە گەیشتن بە هاوسەنگی لە نێوان فرەچەشنی و یەکگرتوویی ناوخۆیی، ئەمەش توانای نوێنەرایەتیکردنی بەرژەوەندییە جۆراوجۆرەکان لە کۆمەڵگادا بەرز دەکاتەوە.
