بەرپرسیارێتی یاسایی وئەخلاقی ئەندامانی حیزب !

 

بەرزان حەمەسوور 

 

ئاستی لێبوردەیی کە ئەندامانی پارتێکی سیاسی بۆ هەڵەکانی سەرۆکی پارتەکە هەیانە، هەروەها هەستکردن بە تاوانباری یان هاوبەشی لە کردەی سەرکردەکانی حیزبدا، دەتوانێت زۆر جیاواز بێت. گرنگە جیاوازی بکەین لە نێوان بەرپرسیارێتی یاسایی و ڕەچاوکردنی ئەخلاقی:

بەرپرسیارێتی یاسایی: لە زۆرێک لە سیستەمی یاساییدا، تاکەکان بە گشتی بەرپرسیار نین لە ڕووی تاوانکارییەوە لە بەرامبەر کردەوەی سەرکردە سیاسییەکانیان، مەگەر ڕاستەوخۆ بەشداربن یان هاوبەشی چالاکییە نایاساییەکانیان کردبێت.کەئەمە زۆرتربەرپردەباڵاکانی ئۆرگانە کانی سەرەوەی پارتەکە دەگرێتەوە.. بەڵام ئەگەر ئەندامانی خوارەوەش ڕاستەوخۆ بەشداری چالاکییە تاوانکارییەکان بکەن یان پشتگیری لە چالاکییە تاوانکارییەکان بکەن، لەوکاتەدا بەرکەوتەی دەرئەنجامی یاساییەکیان دەبێت.

ڕەچاوکردنی ئەخلاقی ومرۆڤایەتی: لە ڕوانگەی ئەخلاقی و مرۆڤایەتیەوە، لێبوردەیی ئەندامانی حیزب بۆ ئەو هەڵانەی سەرکردەکانی حیزب ئەنجامی دەدەن، پەیوەستە بە سروشتی هەڵەکان و ئەو بەهایانەی کە حیزب پشتگیریان دەکات. لەوانەیە ئەندامان زیاتر لێبوردە بن بەرامبەر بە هەڵەی ئاشکراو ڕوونی سەرۆکی پارت ،وەبەرگێکی  ناکۆکی سیاسی  بکەنەبەر،بەڵام کەمتر لێبوردە بن بەرامبەر بەو ڕەفتارانەی کە لەگەڵ بنەما ڕاگەیەندراوەکانی حزبەکەیان ناکۆکە.

یاسای لێپرسینەوە لە ئەندامان: ئەو یاسایانەی کە ئەندامانی حیزب بەرپرسیار بن لە هاندان یان بێدەنگ بوون لە بەرامبەر هەڵەکانی سەرکردەکانی حیزب، باو نین. بەڵام ڕێنماییە ئەخلاقییەکان لەناو پارتە سیاسییەکان یان کۆدەکانی ڕەفتاری ئەندامان  ڕەنگە  دیموکراسیەکی دەستەمۆ وڕەنگکراو بەویستی سەرۆکی پارت دروست بکەن کەهەرگیز باس لە بەرپرسیارێتی ئەندامان نەکەن تا لە دژی کارە هەڵەکان قسە بکەن.

ئیستغلالکردن لەلایەن سەرکردایەتی: ئاستی هۆشیاری نێوان ئەندامان زۆر گرنگە بۆ ڕێگریکردن لە ئیستغلالکردن لەلایەن گروپی سەرکردایەتییەوە. کاتێک ئەندامان بە باشی لە کردەوەی سەرکردەکانی حیزب و هەڵوێستی حیزبەکان ئاگادار بن، ئەگەری ئەوە کەمترە کە بەبێ ئەوەی بزانن پشتگیری لەو کردەوانە بکەن کە لەگەڵ پرەنسیپەکانیان ناکۆکە. هۆشیاری ڕێگە بە ئەندامان دەدات کەڕەخنەبگرن و لێپرسینەوە لە سەرکردەکان بکەن و بڕیاری ئاگادارانە بدەن.

لە کاتێکدا ڕەنگە یاسای تایبەت نەبن کە ئەندامان تاک بە تاک بەرپرسیار بن لە هەڵەکانی سەرکردەکانی حیزب، بەڵام زۆرجار دادگای بیروڕای گشتی و داینامیکی ناوخۆیی حیزبە دیموکرات و زیندووەکان  ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن. ئەو ئەندامانەی کە لەلایەن سەرکردەکانی حیزبەوە وەک هاوبەش یان پشتیوان لە ڕەفتاری نائەخلاقی یان تاوانکاری سەیر دەکرێن، لەوانەیە ڕووبەڕووی لێکەوتەی کۆمەڵایەتی و سیاسی ببنەوە..!

گرنگە فەرهەنگی لێپرسینەوە و شەفافیەت و هاوڵاتیبوونی کارا وبەئاگا لەناو حزبە سیاسییەکاندا بەرەوپێش ببرێن..

پێویستە ئەندامان هان بدرێن کە بە شێوەیەکی ڕەخنەگرانە هەڵسەنگاندن بۆ کردەوەی سەرکردەکانیان بکەن و لە کاتی پێویستدا نیگەرانییەکانیان دەرببڕن و چالاکانە بەشداری لە داڕشتنی ئاراستەی حیزبدا بکەن. پەیوەندی کراوە و پابەندبوون بە بەها هاوبەشەکان دەتوانێت بەشداربێت لە ژینگەیەکی سیاسی تەندروستتر کە ئەندامان کەمتر بەرەوڕووی ئیستغلالکردن دەبنەوە لەلایەن سەرکردایەتییەوە..