تەوەری کۆنگرە
"سیاسەت لە فرە قەیراندا"
29هەمین کۆنگرەی ( کۆمەڵەی ئەڵمانی بۆ زانستی سیاسی) DVPW، 24-27/09/2024 زانکۆی جۆرج-ئاگۆست گۆتینگن
لەم ساڵانەی دواییدا دیاردەیەکی قەیراناوی دوای دیاردەیەکی دیکەی کەوتووە: قەیرانی سیستەمی ئابووری و دارایی، “قەیرانی پەنابەران”، پەتای کۆرۆنا و لەم دواییانەشدا شەڕی ئۆکرانیا. لە ئێستادا قەیرانی کەشوهەوا خراپتر دەبێت. جگە لەوەش قەیرانی دیموکراسی کە بەهۆی سەرهەڵدانی پۆپۆلیزم و ئاراستە نالیبراڵییەکانەوە دروست بووە، تەحەدای بنەڕەتیمان دەخاتە بەردەممان. کاتێک قەیرانەکان نەک هەر لە نزیکیی کاتی و زۆرجاریش لە ڕووی جوگرافییەوە لە یەکترەوە ڕوودەدەن، بەڵکو کاریگەرییان لەسەر یەکتر هەیە (و لە خراپترین حاڵەتدا یەکتر بەهێز دەکەن)، باس لە "فرە قەیران" دەکەین.
لە میانی کۆنگرەی DVPW 2024، گرنگی بەم بابەتانە دەدرێت، لەنێو ئەوانی تردا:
ئەکتەرە جیاوازەکان، وەک گروپە بەرژەوەندیخوازەکان، حزبەکان، دەوڵەتەکان و ڕێکخراوە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان چۆن مامەڵە لەگەڵ فرەقەیران دەکەن؟
چ ڕێوشوێنێک دەگیرێتەبەر بۆ بەرەنگاربوونەوەی قەیرانەکە و کەمکردنەوەی لێکەوتەکانی و ڕێگریکردن لە دووبارەبوونەوەی و چۆن دەتوانرێت ئەم بڕیارانە ڕوون بکرێتەوە؟
پێکهاتە دامەزراوەکان و جیاکاری کارایی بەزۆری سیاسەت لە دەوڵەتدا، لە ڕێکخراوە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان دادەڕێژن، بەجۆرێک کە پەرەپێدانی ڕێبازی هەمەلایەنە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ قەیرانە وابەستەکراوەکانی یەکتر قورسە. چ چارەسەرێک هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ فرە قەیران و تا چەند سەرکەوتوون؟
دیموکراسیەکان ڕووبەڕووی چ ئاستەنگێک دەبنەوە؟ فرە قەیران چ کاریگەرییەکی لەسەر شەفافیەت و لێپرسینەوەی پرۆسەکانی بڕیاردان و هەروەها بۆ ئیسباتکردنی شەرعیەت لە ناو دەوڵەتی نەتەوەیی و دەرەوەی دەوڵەتدا هەیە؟
کام ڕێبازی چارەسەری دەوڵەتی یان نێودەوڵەتی و سیاسی بە تایبەتی گونجاوە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ فرە قەیران؟
هەروەها زانست بە شێوازی نوێ لەلایەن پۆلی قەیرانەوە بەرەوڕووی تەحەدا دەبێتەوە. وابەستەیی یەکتر کە لە پۆلی قەیراندا هەیە پێویستی بە هاوکاری نێوان و ترانزدیسیپلین هەیە، لە هەمان کاتدا پسپۆڕی و فۆکەس گرنگییەکی زۆری هەیە بۆ لێکۆڵینەوەکانی ئێستا. (چۆن) دەتوانێت – و دەبێ – زانستی سیاسی بگۆڕێت بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی گونجاو لێکۆڵینەوە لە چەندین قەیران بکات، وەڵامی هاوچەرخیان بۆ دابین بکات و بەشداری بکات لە دڵنیابوون لەوەی کە سیاسەت و کۆمەڵگا بەسەر تەحەددیاتەکاندا زاڵ دەبن؟
