دیالۆگی نیشتمان ..
ئەمڕۆ باسی بابەتی چەکداماڵینی کورد لەباکوروڕۆرئاوا زۆر بڵاوە،ئەوەی گرنگە ئایا چەند کاریگەری لەسەرداماڵینی بیری شۆڤێنی جەنەڕاڵ وسەرانی سیاسی تورکی وسوریای ئەحمەد شەرع دادەنێت !.
گرنگە لێکۆڵینەوە لەوە بکرێت کە ئایا گورگەبۆرەکانی تورک . بەتایبەت میلیشیابیانیەکانی ناو سوریا تاچ ئەندازەیەک تێگەیشتنیان بۆ دەستبەرداربوونی کورد لە چەک لەپێناو بونیادنانی دەوڵەتی نوێ ی سوریە دیالۆگیان لاپەسەندە وەک ڕێگایەک بۆ گەیشتن بە ئازادی ویەکسانی و مافەکان بۆگشت گەلانی سوریە !
ئایا چەکداماڵینی کورد بە داماڵینی بیری شۆڤێنی تورکی و عەرەبی پێشوازی لێدەکرێت؟
عەقڵی سیاسی کورد لە مێژە بە خۆڕاگری و گونجاندن و پابەندبوون بە گەیشتن بە ئازادی و مافەکانی گەلەکەی موتوربەکراوە. لەم ساڵانەی دواییدا گوتارێک لە دەوری بیرۆکەی چەکداماڵینی کورد وەک هەنگاوێک بەرەو ئاشتی و سەقامگیری پەرەیسەندووە. بەڵام ئەمە پرسیارێکی گرنگ دەوروژێنێت: ئایا بەڕاستی بە چەکداماڵینی بیری شۆڤێنی تورک و عەرەبی پێشوازی لە چەکداماڵینی کورد دەکرێت؟
بەم دواییە ڕوانگەیەکی پێشکەوتووانەی عەقڵی سیاسی کورد توانایەکی بەرچاوی لە خوێندنەوە و خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی هەلومەرجەکاندا نیشانداوە. لە چیاکانی کوردستانەوە بۆ هۆڵەکانی دیپلۆماسی نێودەوڵەتی، کورد بە بەردەوامی بەدوای دیالۆگ وچارەسەری ئاشتیانە بۆ خەباتەکانی خۆی گەڕاوە.
لەکاتێکدا بیرۆکەی داماڵینی چەک مشتومڕێکی زۆری لەسەرە، لەلایەن هەندێکەوە شیکاری خۆبەدەستەوەدان وئاشبەتاڵی بۆ دەکرێت .. بەڵام لەلایەن زۆربەوە وەک هەنگاوێکی پێویست بۆ دروستکردنی متمانە و پەرەپێدانی گفتوگۆ لەگەڵ گەلانی دەوڵەتانی داگیرکەری نیشتمان وەک تورکیاوسوریادا سەیر دەکرێت.
بەڵام سەرکەوتنی هەنگاوێکی لەو شێوەیە زۆر بەندە بەوەوە کە ئایا گۆڕانکارییەکی فراوانتر لە سیاسەتی ناوچەییدا بەرامبەرکورد دێنێتەئاراوە یان نا..! نایا ئەو ئایدۆلۆژیایە شۆڤێنیانەی تورک پەڕیوەتەوە بۆ دەوڵەتۆکەکانی عەرەب وفارس کە لە مێژوودا کوردیان پەراوێز خستووە- ؟
چ تورکی بێت، فارسی بێت، یان عەرەب بێت- دەبێت پرۆسەی داماڵینی چەکیش تێپەڕێنن، نەک تەنها لە چەک بەڵکو لە ئایدۆلۆژیای قۆرخکردنی دەسەڵات، مامەڵەی ستەمکارانە. تەک کورد!
کۆنتێکستی سوری، دەوڵەتێکی نیشتمانی بۆ هەمووان؟
لە ناوخۆی سوریاشدا پرسی کورد لە ناوەندی سەقامگیریی وڵاتدا ماوەتەوە . بەشێک لە کوتلەکانی ناوسوریا ئامادەیی خۆیان نیشانداوە بۆ وەرگرتنی بیرۆکەی دەوڵەتێکی فرەنەتەوەیی یەکگرتوو کە ئازادی و مافەکانی مرۆڤ بۆ هەموو هاووڵاتیانی دەستەبەر بکات، بەبێ گوێدانە تاکە نەتەوە و مەزهەبی سەردەست... ئەم دیدە ئەگەر بێتەدی، دەتوانێت ببێتە مۆدێلێک بۆ ناوچەکە.
بەڵام ڕێگای ئەم دیدە پڕ لە ئاڵنگارییە. ناکرێ میراتی دەیان ساڵەی ململانێ و بێمتمانەیی و ڕاگواستن وسڕینەوەی مێژووی بوون ودەستکاریکردنی سیاسی نەتەوەی کورد لەسەر نیشتمانی بابوباپیرانی چاوپۆشی لێ بکرێت.
بۆ ئەوەی چەکداماڵینی کورد مانادار بێت، پێویستە بە پابەندبوونێکی ڕاستەقینەی هەموو فراکسیۆنە سوریەکان بۆ بنیاتنانی دەوڵەتێک کە بەهای فرەچەشنی بدات و یەکسانی مسۆگەر بکات، بەرەوڕوو ببێتەوە.
داماڵینی چەکی هێزە کوردییەکان بە گۆشەگیری تەماشا نەکرێت. دەبێت هەوڵێکی بەرفراوانترو ڕۆڵی زلهێزە ناوچەییەکانی لەگەڵدا بێت بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەو ئایدۆلۆژیایە شۆڤێنیانەی کە لەسەرەتاوە بوونەتە سووتەمەنی ململانێ و دووبەرەکی. شێواندنی مێژوو ،وە گێڕانەوەی ناسیۆنالیستی تورکی، فارسی و عەرەبی کوردیان وەک هەڕەشەیەک نیشان داوە نەک وەک هاوبەشێکی یەکسان لە داهاتووی ناوچەکەدا.
بۆ ئەوەی ئاشتییەکی ڕاستەقینە بەدی بهێنرێت، پێویستە ئەم گێڕانەوە هەڵبەستراوانە ڕابگیرێن و بگۆڕدرێن بۆ دیدگای پێکەوەژیان و ڕێزگرتنی یەکتر لە شوێنیدا. ئەمەش نەک تەنها ئیرادەی سیاسی بەڵکو گۆڕانکارییەکی کولتووری دەوێت کە دەوڵەمەندی فرەچەشنی ناوچەکە لە باوەش بگرێت.
گەرەنتییەک بۆ ئازادی و مافەکان
بیرۆکەی داماڵینی چەک تەنیا دانانی چەک نییە؛ پەیوەندی بە بنیاتنانی داهاتوویەکەوە هەیە کە هەموو مرۆڤەکان لەتورکیادا بتوانن بە کەرامەت و بەبێ ترس بژین. بۆ کورد ئەمە بە واتای دڵنیابوونە لەوەی کە مافەکانی لە زمان و کولتوور و چارەنووسی خۆیدا ڕێزی لێ بگیرێت.
بۆسوریە ش مانای دروستکردنی دەوڵەتێکە کە بەڕاستی نوێنەرایەتی هەموو هاووڵاتیانی بکات.
چەکداماڵینی هێزە کوردییەکان دەتوانێ ئاماژەیەکی بەهێزی نیازپاکی بێت، بەڵام دەبێت بە پێوەرێکی یەکسان متمانە و پابەندبوون لە هەموو لایەکەوە بەرەوڕوو ببێتەوە. تەنیا ئەو کاتە دەتوانێت خەونی سوریایەکی ئازاد و گشتگیر و هەرێمێکی ئارام ببێتە دی.
بەرپرسیارێتییەکی هاوبەش هەیە بەرامبەرپرسی چەکداماڵینی کورد ئەسی واسەیربکریت کەتەنیا پرسێکی کورد نییە،ئەوەی ئەمرۆ رودەدات کێشەیەکی ناوچەیی و جیهانییە. داوای هەوڵێکی بەکۆمەڵ لەهەموان دەکات بۆ چارەسەرکردنی ڕەگ و ڕیشەی ململانێکان و بنیاتنانی داهاتوویەک کە هزری هەموو مرۆڤەکان بتوانن گەشە بکەن.
عەقڵی سیاسی کورد ئامادەیی خۆی بۆ ئامێزگرتنی گۆڕان نیشانداوە. ئێستا، ئەوە کاری هەرێمە و جیهان کە بە شێوەیەکی ماددی وەڵام بداتەوە. تەنیا لە ڕێگەی داماڵینی یەکترەوە، چ لە چەک و چ لە ئایدۆلۆژیای قۆرخکاری دەسەڵات ومیللەت وپارت ومەزهەبی سەردەست، تابتوانین هیوای ئەوەمان هەبێت کە ئاشتییەکی بەردەوام بەدەست بهێنین.
