د.توانا
کوردستان، نیشتمانێکی دەوڵەمەند بە مێژوو و کولتوور، لە مێژە ناوەندی گێژاو و ململانێی سیاسی بووە. بۆ زۆرێک لە کورد . هاتنەدی خەوی کوردستانێکی سەربەخۆ و یەکگرتوو وەک کارێکی زەحمەتەوئەستەمە ، چونکە هەمیشە ئەم خەوە کۆرپەیە مێژووییە لەلایەن هەر ئەو هێزانەی کە چەندین ساڵە بانگەشەی نوێنەرایەتیکردنی کورد دەکەن بۆ گەیشتن بەم خەوە، تێکدەچێت ولەباردەبرێت . لەم چوارچێوەیەدا، هەستێکی گەشەسەندووی بێهیوایی لە لایەنە سیاسییەکان و حکومەتەکەیان و سەرکردایەتیە خێڵەکی نەریتە رەگی داکوتاوەو سەری دەرهێناوە ..
کاتێ بەدواداچوون بۆهۆکارەبنەڕەتیەکانی شکستی شۆڕش وڕاپەڕینەخوێناویە یەک بەدوایەکانی میللەتی کورد دەکەین ، خولانەوەیە لەبازنە بەتاڵدا دەبینین.. هەست دەکەین کە دەنگ وخەباتی کوردستان،بووە بەخۆڕاپسکان وشەڕی خێڵێک ، لەدەرەوەی خێڵ خەباتێ نابینرێ ونابیسترێ ،تەنانەت ڕۆشنبیرە سەربەخۆو ئازادەکانیش پەلکێشی خانەی خێڵ کراون ،بۆبەرگری وپیاهەڵدانی سەرۆک..!
باشان دەبینین خێڵ دەبێت بە ناسنامە و خەباتی میللەت ،سەرۆک خێڵیش دەبێت بە هێماو سەرۆکی میڵڵەت...
خۆئەگەر لە دەرەوەی کاریگەریی ئەو قەوارە خێڵەکیانەوە دەنگێک بەرزبوبێتەوە بۆ ئەوەی بەڕێگایەکی ڕاست ودروست میللەت بتوانێت بەخواستەکانی خۆی بگات، هەرزوو خەفەکراوەو بەرگی خیانەتی کراوەتەبەر !
بێهیوایی لە لایەنە سیاسییەکان
لە زۆر شوێنی جیهان، پارتە سیاسییەکان وەک ئامرازێک بۆ گۆڕانکاری و نوێنەرایەتیکردنی ئیرادەی گەل ناسراون ، لەژێر چەتری یاساو سیستەمێکی زیندوی دیموکراتیانە تا دەستاودەستکردنی دەسەڵات پیادە بکەن. بەڵام لە کوردستان زۆرجار پارتە سیاسییەکان بوونەتە هەوێنی دووبەرەکی ونایەکسانی و گەندەڵی پەردەپۆشکراو بۆبەرژەوەندی خۆپەرستی سەرۆکی پارت.. دەیان ساڵە فراکسیۆنە سیاسییە دکتاتۆریە کوردییەکان لە ململانێی دەسەڵاتدا تێوەگلاون، زیاتر سەرنجیان لەسەر چەسپاندنی نفوزی خێڵەکی خۆیانە نەوەک پێشخستنی دۆزی گەلی کورد. ئەمەش بووەتە هۆی پەرەسەندنی ناڕەزایی لە نێو کوردە ئاساییەکان، کە هەست دەکەن خیانەتیان لێ کراوە لەلایەن هەر ئەو لایەنانەی کە دەبوایە خەبات بۆ مافەکانیان بکەن..!
هەستەکە دیارەوڕوونە:"کاتێ میللەت ، تف لە حزبێک بکات". ئەم لێدوانە بەهێزە گوزارشت لە بێزاری لەو سەرکردانە ودارودەستەیان دەکات کە بینیویانە.. لایەنە سیاسییەکان بەرژەوەندییەکانی خۆیان ،بنەماڵەکەیان،خێڵەکەیان ئنجا پارتەکەیان هەمیشە لە سەرووی بەرژەوەندی میللەتەوە داناوە. خواستی یەکڕیزی و پێشکەوتن هەردەم لە ژێر چەپۆکی شەڕی ناوخۆیی و خیانەتدایە.
گوژمی چەندپارتێک لە 1992 وە بۆ قۆرخکردنی دەسەڵات وتاڵانی سەرچاوە داراییەکانی کوردستان دەستکەوتی دارایی زەبەلاحی بۆسەرۆک پارتەکان هەبوو،بەڵام لە ئەنجامی بێباکی سەرکردەکانی حکومەت و پچڕانی پەیوەندی لەگەڵ میللەتی پشتگوێخراوی نائومێد کردووە، ئەم هەستی نائومێدییە سی ودووساڵە بەرامبەر لایەنە سیاسییەکانی کوردستان نەوەستاوە..ورۆژبەرۆژ پتردەبیت و ناوەستێت.. ئەوەتا ئەمڕۆ سەرکردە چەقبەستووەکانی حکومەت دەکەونە بەر لێشاوی تف و نەعلەت و بەردو ڕە رجمی میللەتی بەشخوراوی بێکەس جا لە کوردستان بێت یان لە هەندەران ، ئەمانەش هەردەستکەوتی ئەو پارتانەیە کە زۆرجار وەک دابڕاو وپچڕاوێک لەسەرەوەی خەباتەکانی هاوڵاتی ئاسایی کورد دەبینرێن.
دەستەواژەی " دەوڵەتمەدار" زۆرنەگونجاوە بۆ سەرۆکێ باوەڕی بە دەستاودەستکردنی دیموکراتیانەی دەسەڵات نیە، یەکسانی پەیڕەوناکات، ئامادەیە سەدان جار وبەسەدان شێوە کڕنوش بەرێت بۆ دوژمنی مێژوویی نیشتمانەکەی تەنها بۆمانەوەی خۆی لەسەرکورسی دەسەڵات..بۆیە میللەت هەزار بەرد دەگرنە خۆێ وکورسییەکەی ..لەگەڵ بەردباران لە خۆی ودەسەڵات وحکومەتە بەزۆر سەپێنراوەکەی " ئەو توڕەییەی ئاراستەی ئەوانەی کە 32ساڵە تەنهاوتەنها سیماوکردەوەی خەم و دەسەڵاتی بنەماڵە لەخۆدەگرێت...!
ئەم سەرکردانە کە دەبوایە پارێزەری بەرژەوەندییەکانی کورد بونایە ، نەک هەستیان پێدەکرێ بەڵکوپاش 32ساڵ وائەمڕۆ پیشانی کوردو جیهانیان دا کەتەنها خەمی پاراستنی پێگەودەسەڵاتی بێسنوری کوڕو نەوەکانیان هەیە نەک چارەسەرکردنی پێداویستییەکانی ژیان وبژێوی گەلەکەیان.
ئەم پچڕانە وایکردووە هەست بە نامۆبوون لە نێو گەلی خێرنەدیوی کورددا دروست بکات، کە هەست دەکەن سەرکردەکانیان شکستیان هێناوە. بەڵێنەکانی پێشکەوتن و ئاسایش و سەربەخۆیی سێبەری گەندەڵی وبنەماڵەو خزمایەتی و بەدواداچوونی قازانجی کەسییان لەسەر بووە.
ڕۆڵی سەرکردایەتی خێڵەکی لە کوردستانێکی مۆدێرن
سەرکردایەتی خێڵەکی کە بێشەرمانە سەرۆک خێڵەکان نوێنەرایەتی دەکەن، چەندین سەدە ڕۆڵێکی بەرچاوی لە کۆمەڵگای کوردیدا هەبووە. بەڵام لە چوارچێوەیەکی بەناو مۆدێرندا، ئەم سەرکردانە هەندێک جار وەک ئاسەواری ڕابردوویەک سەیر دەکرێن کە چیتر خزمەت بە پێداویستییەکانی گەلی کورد ناکات. ئەو بڕگەیە ئاماژە بەو کەسایەتیانە دەکات کە "سەرۆک عەشیرەتەکانی نەخوێندەوارن" دەژین بەڵام لە "خانەی تۆڵەسەندنەوە"دا دەژین، ئەمڕۆ ئاماژەکان و ڕای نەترسی هاوڵاتیانی ئەم هەرێمە تیشک دەخەنە سەر بێزاری لە سیستەمێک کە زۆر کەس هەست دەکەن بەسەرچووە و توانای ئەوەی نییە کوردستان بەرەو ئایندەیەکی گەشاوەتر ببات..!
بەردەوامبوونی پاراستنی بەرژەوەندیەکانی بنەماڵەی خێڵەکی بێناکۆکی نەبووە ، هەمیشە بەربەستێک بووە لە بەردەم یەکڕیزی و پێشکەوتن. لە کاتێکدا ئەم سەرکردانە سەردەمانێک ڕۆڵێکی گرنگیان هەبوو لە پاراستنی شوناس و ئۆتۆنۆمی کورد، بەڵام ئەمڕۆ تەحەددیاتی جیهانی مۆدێرن پێویستی بە ڕێبازێکی نوێ هەیە- ڕێبازێک کە پەروەردە و داهێنان و هاوکاری لە پێش تۆڵەسەندنەوە و دابەشبوون بێت.
میراتی خیانەت و ڕێگای پێشەوەچوون
تۆمەتی "جاش" - دەستەواژەیەکی کوردیە بۆ وەسفکردنی کوردێک کە هاوکاری هێزەکانی دوژمن دەکەن - قورسایی ئەم ووشەیە بەزەقی ئابڕووچوون ، شەرم و خیانەت هەڵدەگرێت. ئەم میراتی خیانەت لە یادەوەریی بەکۆمەڵی کورددا پەڵەی قووڵی بەجێهێشتووە و هەستی بێمتمانەیی و توڕەیی بەرامبەر بەو کەسانەی کە وەک خائین بۆ دۆزی کورد هەستیان پێدەکرێت، پەرەپێداوە.لەمێژووی سەدساڵی پێشوو "حەسەن خەیری" یەک دانەبوو،بەڵام لەئێستادا لەناو بنەماڵەیەکدا چەندین "حەسەن خەیری" دەبینرێن !
ڕێگای بەرەو پێشەوە چوون بۆ کوردستان لە ڕاوەستاندا نییە لەسەر خیانەتەکانی ڕابردوو بەڵکو لە داڕشتنی داهاتوویەکی نوێ و یەکگرتوودایە. ئەمەش پێویستی بە تێپەڕاندن ودەربازبوونەلە کاریگەری نەرێنی پارتە خێڵەکیەماوە بەسەرچووەکانە کەلەژێر ناوی پارتی سیاسییەکان و حکومەتە گەندەڵەکان و سیستەمی خێڵەکی بەسەر میللەتدا دەسەپێنن. هەوڵێکی دەستەجەمعی دەوێت بۆ بنیاتنانی کوردستانێک کە بەڕاستی نوێنەرایەتی ئیرادە و خواستەکانی گەلەکەی بکات- کوردستانێک کە دوور بێت لە کۆت و بەندەکانی دووبەرەکی خێڵەکی و خیانەت.
ئەو بێزاری و توڕەییەی لە هەست و سۆزی هاوبەشی ڕۆشنبیران وخەمخۆرانی نیشتمانی بێخاوەن دەردەبڕدرێت، بە لەبەرچاوگرتنی مێژووی ئاڵۆز و زۆرجار بە ئازاری سی ودووساڵەی کوردستان، شتێکی گشتمان کۆکین لەسەری، بەڵام زۆر گرنگە ئەم وزەیە بگوازرێتەوە بۆ کردەی ئەرێنی، بۆ بنیاتنانی کوردستانێک کە خۆشگوزەرانی گشتگیروبێجیاوازی بۆەموان بێت، ڕێژەی هێڵی دیموکراسی ومافی مرۆڤ ویەکسانی پێشکەوتوو بێت. گەشت بەرەو ئەم دیدە ئاسان نابێت، بەڵام گەشتێکە شایەنی ئەوەیە لە پێناو نەوەکانی داهاتوودا بێوچان وماندیبوون خەباتی بۆبکرێت تا ئەنجام بدرێت.
درەنگ یازوو کوردستان تینئەداتەبەرخۆی وبەرزدەبێتەوە هەلدەستێتە سەرپێ تا ڤایرۆسی بەناوپارت و حکومەت و سەرکردایەتیە بنەماڵەی خێڵەکی بەسەرچووەکان بکەونە خوارێ ، ئەودەم کورد لە سنوورەکانی کۆیلەبوون بۆ پارت وبنەماڵە وسەرۆکی خێڵ ڕزگاری دەبێت ..دواجار دەتوانێت جێگەی شایستەی خۆی لەسەر شانۆی جیهانی بگرێتەوە ،جێگایەک کە ڕێز لە قوربانیدانی ڕابردووی بگرێت ،ئەوسا بە ئارامی ئامێز بۆ ئەگەرەکانی داهاتوو دەکاتەوە بە ڕەوانەوەی خەمی دواڕۆژی نەوەکانی کورد .